Zdunowscy organiści sławni w całej Rzeszy

Warto przybliżyć na osoby uzdolnione muzycznie z gminy Zduny, a właściwie uwypuklić dwie postacie z XVIII w. i przełomu XIX w. i XX w. Oczywiście zdaję sobie sprawę, że w Zdunach były, są i zapewne jeszcze będą osoby uzdolnione muzycznie, a także istniały oraz istnieją zespoły, kapele i chóry, jak obecnie istniejące chór "Harmonia" czy zespół i kapela "Senior", lecz celem tego artykułu jest przypomnienie dwóch wybitnych postaci.

Ernst Daniel Adami urodził się w Zdunach 19 listopada 1716 r. Przyszły muzyk przyszedł na świat w bardzo burzliwym okresie naszej historii. Nasz kraj był wówczas zrujnowany przez działania wojny północnej, a cztery lata przed jego narodzinami pod Krotoszynem odbyła się bitwa pomiędzy zwolennikami Stanisława Leszczyńskiego i Augusta II.

Adami pierwsze nauki pobierał w zdunowskiej szkole. W 1728 r. wyjechał do Leszna. Tam nauczył się gry na fortepianie. Zarówno Zduny, jak i Leszno należały do rodziny Leszczyńskich, a później Sułkowskich. Ojciec muzyka chciał by został on rzemieślnikiem, jednak młody Adami wybrał naukę w gimnazjum toruńskim. W placówce tej zgłębił tajniki wiedzy z zakresu języka hebrajskiego, greki, logiki, teologii oraz matematyki. Zaangażował się on również działalność w chórze kościelnym. Jego kariera zaczęła nabierać coraz większego tempa. Adami był m.in. wicedyrektorem w szkole w Strassburgu, a także przebywał w Królewcu (niem. Königsberg, obecnie Kaliningrad w Rosji) gdzie był nauczycielem syna Grafa (Hrabiego) von Dohna-WartenbergLeisteenau. W wieku 24 lat uzyskał tytuł magistra na Uniwersytecie w Jenie. Warto pamiętać, że wówczas system nauki był inny niż panuje obecnie u nas.

W tym roku na trzy lata powrócił do Zdun. W rodzinnej miejscowości 18 sierpnia 1740 r. wziął ślub z Anną Rosiną Prödel. 1 czerwca 1743 r. mianowano go wicedyrektorem szkoły i dyrygentem chóru w Kamiennej Górze. Później został także pastorem w tamtejszej parafii ewangelickiej. Adami był również kompozytorem i poetą, a także członkiem Mizlerische Gesellschaft, czyli towarzystwa kompozytorów muzyki kościelnej. W ciągu zaledwie dziesięciu lat w tym okresie stworzył jedenaście prac poświęconych historii oraz muzyce. Zmarł 29 czerwca 1795 r. w miejscowości Pommerwitz koło Prudnika, kiedy jego rodzinna miejscowość była od dwóch lat częścią Królestwa Prus.

Bernhard Heinrich Irrgang urodził się w Zdunach 23 lipca 1869 r., jako syn Heinricha Irrganga oraz Wally z d. Bischoff. W czasie jego narodzin Królestwo Prus pokonało Austro-Węgry i Danię i toczyło wojnę z Francją, którą wygrało w roku kolejnym. Był to początek Cesarstwa Niemieckiego. Ojciec Irrganga był kantorem, a także nauczycielem w szkole ewangelickiej. Placówka oświatowa mieściła się w budynku, w którym obecnie mieszczą się:
Biblioteka Publiczna w Zdunach oraz Posterunek Policji w Zdunach. Możemy się domyślać, że początkową naukę mógł przyszły kompozytor pobierać w zdunowskiej placówce.

W 1890 r. Irrgang rozpoczął studia w Królewskim Instytucie Muzyki Kościelnej , a potem w Szkole Mistrzów Blumnera w Berlinie. Był studentem Otto Dienela. W tym samym roku został organistą w kościele garnizonowym w miejscowości Spandau. Już cztery lata później był organistą kilku berlińskich kościołów, m.in. w Katedrze Berlińskiej (Oberpfarr- und Domkirche zu Berlin).

W 1897 r. rozpoczął występować w filharmonii berlinskiej i dawać cotygodniowe, darmowe koncerty muzyki sakralnej razem z takimi osobami, jak Josef Gabriel Rheinberger czy Julius Adolf Martin Schuppmann. Od 1905 r. nauczał gry na organach w Konserwatorium Juliusa Sterna (placówka pod tą nazwą działała do 1936 r., a potem do 1966 r. było to Miejskie Konserwatorium), a od 1912 r. - wykładał w Królewskiej Wyższej Szkole Muzycznej w Berlinie. W 1914 r. Berharda Heinricha Irrganga spotkał muzyk kościelny i teolog Richard Golz (1887-1975) i określił go jako "wielkiego mistrza organowego". Jego śmierć nastąpiła w Berlinie 8 kwietnia 1916 r. Biblioteka Państwowa w Berlinie (Staatsbibliothek zu Berlin) do dziś posiada 87 dzieł muzycznych i listów po Bernhardzie Irrgangu. Z kolei Państwowy Instytut Muzykologii (Staatliches Institut für Musikforschung) posiada bogate zbiory należące do Berharda Heinricha Irrganga, obejmujące wszelakie recenzje koncertów, czy innych notatek mistrza. Spoczął na cmentarzu berlińskim (Berliner Domfriedhof I przy Liesenstraße). Dwa i pół roku po jego śmierci Cesarstwo Niemieckie praktycznie już nie
istniało. Udało mi się dotrzeć do zdjęć nagrobka Zdunowianina. Niestety jego grobem jest zarośnięta mchem kamienna płyta położona na miejscu pochówku. Na górze płyty znajdował się medalion z wizerunkiem organisty,
niestety znalazłem informację, że po prostu "zniknął"...

Możemy śmiało stwierdzić, że Ernst Daniel Adami oraz Bernhard Heinrich Irrgang byli wizytówkami Zdun w czasach, w których żyli. Ich muzyka mimo upływu wielu lat wciąć jest ceniona przez znawców i koneserów