Wielkopolska wieś zmienia się dzięki Unii Europejskiej

- Samorząd Województwa Wielkopolskiego realizuje PROW 2014-2020 od 2016 roku. Przez ostatnie osiem lat dofinansowaliśmy ponad 3000 projektów na łączną kwotę przekraczającą 800 milionów złotych. Dzięki funduszom unijnym udało się ukończyć wiele potrzebnych i oczekiwanych społecznie przedsięwzięć. Program został wydłużony o dwa lata. W 2022 roku ogłosiliśmy nowy nabór wniosków na wsparcie budowy lub modernizacji dróg lokalnych, a w 2023 roku miałem przyjemność podpisać umowy z przedstawicielami gmin i powiatów, które otrzymały dofinansowanie na realizację zaplanowanych zadań. 25 października 2023 r. ogłoszony został nabór na nowy typ zadania – zarządzanie zasobami wodnymi. 30 milionów złotych to środki na budowę otwartych zbiorników retencyjnych służących do gromadzenia wód opadowych lub roztopowych, po które będą mogły sięgnąć gminy w naszym województwie – podkreśla Krzysztof Grabowski, Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego.

Jednym z typów zadań dofinansowanych z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 są inwestycje w budowę lub modernizację dróg lokalnych. W ramach trzech naborów wniosków pomoc finansowa ze środków europejskich przyznana została na realizację 241 projektów. Wartość funduszy przekazanych beneficjentom to 248 milionów złotych. Wspierane inwestycje dotyczą budowy lub przebudowy dróg wewnętrznych, gminnych i powiatowych w miejscowościach liczących do 5000 mieszkańców. Szacuje się, że dzięki unijnym funduszom w regionie powstanie docelowo 379 kilometrów nowych nawierzchni drogowych. Limit środków przypadających na jednego beneficjenta w okresie realizacji Programu wynosi 5 milionów złotych.

Znaczące środki z PROW 2014-2020 otrzymały gminy oraz spółki gminne, które inwestują w budowę lub przebudowę sieci wodociągowych, sieci kanalizacyjnych, oczyszczalni ścieków, w tym przydomowych obiektów tego typu, stacji uzdatniania wody, czy też budowę podziemnych zbiorników retencyjnych. O wsparcie zadań beneficjenci Programu mogli ubiegać się w trzech naborach wniosków. Dofinansowane przyznane zostało w łącznej kwocie 312,5 miliona złotych i umożliwiło realizację 176 inwestycji. W efekcie w województwie wielkopolskim zbudowanych lub przebudowanych będzie 340 km sieci kanalizacyjnych oraz 182 km sieci wodociągowych, powstanie lub zostanie przebudowanych 21 oczyszczalni ścieków i 67 stacji uzdatniania wody, zbudowanych zostanie 1512 przydomowych oczyszczalni ścieków oraz 40 zbiorników retencyjnych. Limit środków przypadający na jedną gminę to 5 milionów złotych.

Inwestycje w obiekty pełniące funkcje kulturalne lub kształtowanie przestrzeni publicznej to kolejny zakres wsparcia z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. W wyniku dofinansowania inwestycji tego typu w regionie powstało lub zostało przebudowanych 56 świetlic lub wiejskich domów kultury. Na ten cel przyznana została pomoc ze środków europejskich w łącznej kwocie 32 milionów złotych. 10,5 miliona złotych pomogło z kolei w budowie lub przebudowie 14 targowisk. Program umożliwia też ochronę zabytków lub budownictwa tradycyjnego. Dofinansowanie na kwotę 6,4 miliona złotych pozwoliło na rewitalizację 16 obiektów.

Na rozwój obszarów wiejskich wpływa także instrument rozwoju terytorialnego jakim jest rozwój lokalny kierowany przez społeczność (RLKS). Fundusze w ramach tzw. inicjatywy LEADER wynoszą setki milionów złotych z przeznaczeniem na powstawanie nowych przedsiębiorstw na obszarach wiejskich, rozwój już istniejących firm oraz wszystko to, co wpisuje się w strategie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność opracowane w 2015 roku przez 28 lokalnych grup działania, a więc m.in. wzmacniania kapitału społecznego, inwestycji w infrastrukturę turystyczną, rekreacyjną i sportową, tworzenie krótkich łańcuchów dostaw produktów lokalnych, rozwój rynków zbytu produktów i usług lokalnych oraz zachowanie dziedzictwa lokalnego.

W okresie realizacji PROW 2014-2020 w województwie wielkopolskim powstało 1055 nowych przedsiębiorstw a 459 pozyskało fundusze na rozwój. Na obszarach wiejskich naszego regionu utworzonych zostało 1935 nowych miejsc pracy. Liczba dofinansowanych projektów to aż 2372, natomiast wartość przyznanej pomocy ze środków Unii Europejskiej wynosi 183 miliony złotych. Dzięki temu budowane lub doposażane są place zabaw, siłownie zewnętrzne, boiska, świetlice, skwery, altany, promenady i inne obiekty, z których korzystają mieszkańcy. Realizowanych jest również wiele projektów grantowych oraz projektów współpracy LGD, które podnoszą jakość wdrażania strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność.

Równolegle z wdrażaniem lokalnych strategii rozwoju (LSR) w ramach PROW 2014-2020 odbywa się ocena strategii, które będą realizowane w nowym okresie programowym. Województwo wielkopolskie jako jeden z 10 regionów w kraju realizować będzie te strategie w formule wielofunduszowej, tj. z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego Plus. Konkurs na wybór LSR trwał od 11 kwietnia do 7 czerwca 2023 r. Dokumenty opracowało i złożyło do siedziby Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu 30 lokalnych grup działania. Do końca 2023 roku powinna zakończyć się ocena strategii i podpisane zostać umowy ramowe z LGD.