105. rocznica walk powstańczych pod Zdunami podczas Powstania Wielkopolskiego

Uroczystości odbyły się 4 lutego i rozpoczęły się w kościele parafialnym pw. św. Jana Chrzciciela w Zdunach. Równo o godz. 9:00 odbyła się msza św. w intencji poległych powstańców z udziałem Chóru "Harmonia". Mszę odprawił proboszcz ks. Krzysztof Śliczny. Następnie złożono wiązanki kwiatów przy Pomniku Ofiar II Wojny Światowej i Totalitaryzmów oraz przy Mogile Powstańców Wielkopolskich. Dalsza część odbyła się w Starej Kaflarni, gdzie miała miejsce akademia w wykonaniu uczniów ze Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Baszkowie.

27 grudnia 1918 r. wybuchło Powstanie Wielkopolskie w Poznaniu. 3 stycznia zostały wyzwolone Zduny przez kompanię powstańczą z Jarocina. W tym mieście powstała Straż Ludowa, którą dowodził ks. Bolesław Jaśkowski. 29/30 stycznia nastąpiło rozbrojenie polskich posterunków na szosie do Cieszkowa. 6 lutego Zduny zostały zaatakowane i zdobyte przez Niemców. Kompania rozdrażewska zmuszona była się wycofać. W walkach poległo 17 powstańców z tej miejscowości oraz jeden mieszkaniec Zdun. Na front pod Zdunami skierowano 3. kompanię koźmińską w sile 118 ludzi pod dowództwem sierżanta Stanisława Sowińskiego. Rozpoczęła się walka o Krotoszyn! Miasto zostało obronione, jednak kilkukrotne próby odbicia Zdun nie przyniosło skutku. 16 lutego odbyły się naprawdę krwawe walki. Niemcy przy udziale pociągu pancernego podjęli próbę zdobycia miasta, jednak dzięki heroizmowi Ludwika Zielezińskiego, który wysadził tory kolejowe pomiędzy Perzycami a Zdunami, atak się nie powiódł. W dniach 18-21 lutego Niemcy przystąpili szturm na Borownicę, jest to dziś zachodnia część Chachalni. Miejscowość była bohatersko broniona przez naszych powstańców... Niestety utraciliśmy ją, a co najgorsze w trakcie walk poległo kilkunastu żołnierzy, w tym 5 zatrutych gazami. W trakcie tych nierównych walk Niemcy stosowali artylerię, gaz, pociski gazowe, a nawet miotaczy min. Pod Zdunami walczyli powstańcy z Krotoszyna, Zdun, Kobylina, Ostrowa, Pleszewa, Koźmina, Jarocina, Odolanowa i Skalmierzyc. Pod Zdunami poległo łącznie ponad 30 powstańców. 16 lutego 1919 r. nastąpił pokój w Trewirze.