Dolina Baryczy - znakomite miejsce na wycieczkę nie tylko w wakacje. To miejsce na graniczy Wielkopolski i Dolnego Śląska zachwyca

Na tym terenie został w 1996 r. utworzony Park Krajobrazowy "Dolina Baryczy". Co ciekawe, jest to jeden z największych kompleksów stawów rybnych w Europie.

Wycieczkę po Dolinie Baryczy można zacząć od Antonina w powiecie ostrowskim, jeszcze w Wielkopolsce. Miejscowość nazywana była jako Szperek, a na cześć Antoniego Radziwiłła nazwano ją Antoninem. Znajduje się tam zespół pałacu myśliwskiego z lat 1822-1824 położony przy Jeziorze Szperek. Gościem Antonina był sam Fryderyk Chopin. Tu powstały Introdukcja i Polonez C-dur op. 3 na fortepian i wiolonczelę, dlatego od 4 lat odbywają się tam festiwale Polskiego Radia Chopin i koncerty chopinowskie.

Choć Dolina Baryczy rozciąga się przez kilka powiatów w dwóch województwach, to na pytanie, jakie miasto jest stolicą Doliny Baryczy, bez wątpienia każdy powie, że Milicz. To niewielkie miasto, liczące 11 tys. mieszkańców ma w sobie coś wyjątkowego. Po pierwsze jest stare, bo jego korzenie sięgają XII w. Jednym z najstarszych świadectw są ruiny zamku milickiego z XIV w. Wyjątkowy jest też Pałac Maltzanów. Po drugie, to spokojne miasto z zachowanym średniowiecznym układem ulic. Spokojne, choć przebiega przez nie Droga Krajowa nr 15 łącząca Trzebnicę z Jarocinem. Po trzecie, wokół Milicza rozciąga się najwięcej stawów.

To właśnie Stawy Milickie są bardzo wyjątkowe i swoją popularnością ustępują jedynie przed Mazurami. Jest to największy kompleks stawów w Europie!, a ich powierzchnia to ok. 7,5 tys. hektarów! Kilkaset lat temu ich powierzchnia była dwukrotnie większa. Według legendy to zakon cystersów stworzył skupisko stawów hodując ryby, choć do dziś przodują ryby słodkowodne, jak amur, karaś, okoń, sum, szczupak, tołpyga i karp. Czy jest ktoś, kto nigdy nie słyszał o karpi milickim?

Stawy Milickie są ścisłym rezerwatem przyrody, część z nich jest niedostępna, a część jedynie z przewodnikiem. Jednak to nie problem, bo wyjeżdżając z Milicza na zachód, wschód i południe można zobaczyć sporo stawów, nie wychodząc nawet z samochodu. Przy okazji warto zwiedzić Muzeum Tradycji Rybactwa Stawów Milickich i Doliny Baryczy w Rudzie Sułowskiej, gdzie znajduje się 106 eksponatów, a większość urządzeń pochodzi z lat 50. XX w.

W 1707 r. król Szwecji Karol XII zawarł ugodę altransztadzką z cesarzem rzymskim Józefem I Habsburgiem w Altranstädt. Ugoda narzuciła cesarzowi zwrot 121 kościołów protestantom, a ostatecznie zwrócono 104 świątynie i pozwolono na budowę 6 nowych, nazywane kościołami łaski. Wybudowano ewangelickie kościoły w Żaganiu, Kożuchowie, Jeleniej Górze, Kamiennej Górze, Miliczu i Cieszynie. Tylko kościół Jezusowy w Cieszynie pozostał ewangelicki, kościoły w Jeleniej Górze, Kamiennej Górze i właśnie w Miliczu należą do katolików, a świątynie w Żaganiu i Kożuchowie zburzono, a ocalały jedynie wieże kościelne. Kościół znajduje się też na Międzynarodowym szlaku Świętego Wojciecha, który wiedzie od Gdańska, a na Ziemi Dolnośląskiej przez: Żmigród, Milicz, Wrocław, Sobótkę, Świdnicę, Wałbrzych, Krzeszów, Miczoszów, Głuszycę, Broumow (Czechy), Nową Rudę, Bielawę, Dzierżoniów, Niemczę, Henryków, Ziębice, Ząbkowice Śląskie, Kamieniec Ząbkowicki, Bardo, Kłodzko, Duszniki Zdrój, Stary Wielisław, Kudowę Zdrój, Letohrad (Czechy), Lanskroun (Czechy), Pardubice (Czechy), Hradec Karlove (Czechy), Libice n. Cidlinou (Czechy), aż do Pragi (Czechy).

Zamek w Miliczu pochodzi prawdopodobnie z poł. XIV w. W momencie budowy był trzecim największym zamkiem na Śląsku. Początkowo była to własność książęca i biskupia, jednak w XVI w. właścicielami zostali Maltzanowie. To właśnie oni rozpoczęli w XVIII w. budowę nowego pałacu. Ostatnim panem Milicza w latach 1940-1945 był Jan Mortimer Maltzan (ur. 1937 r.), choć faktycznie władzę sprawowała jego matka Elżbieta von Zech. Wracając jednak do Zamku w Miliczu to warto dodać, że podpisano tam w lutym 1282 r. tzw. „ugodę milicką", w której Mściwój II, książę pomorski oddał Zakonowi Krzyżackiemu Ziemię Gniewską i kilka wsi na Żuławach. Choć zamek można zobaczyć o każdej godzinie, to jednak wejście do niego jest zabronione.

Tuż obok znajduje się wybudowany w latach 1797-1798 pałac klasycystyczny. Zbudował go Karol Geissler na zlecenie Joachima Karola Maltzana. W 1910 r. dobudowano południowe skrzydło. Po 1945 r. majątek został znacjonalizowany, a w 1950 r. utworzono Liceum Leśnicze, czyli obecne Technikum Leśne. Choć Miliczem władała niemiecka rodzina, to nie była ona przychylna Adolfowi Hitlerowi, a jedna z przedstawicieli rodziny, Maria von Maltzan narażała życie ukrywając Żydów, za co w 1987 r. otrzymała medal "Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata".

Na Wzgórzu Joanny znajduje się Wieża Zamku Myśliwskiego Odyniec wzniesiona w stylu neogotyckim w 1850 r. Do lat 70. XX w. działała jako stanowisko obserwatora przeciwpożarowego. Za zgodą Nadleśnictwa Milicz istnieje możliwość zobaczenia całego horyzontu ze szczytu wieży.

Główna rzeka Doliny, nomen omen, Barycz ma 133 km i zaczyna się pod Ostrowem Wielkopolskim, zasila wspomniane stawy, aż w końcu wpływa do Odry. Barycz ma małe spadki, dlatego jest idealna na rodzinne spływy kajakowe. Niektórzy wolą czystszą wodę w Młynówce.

Dolina Baryczy to również raj dla rowerzystów. Niektórzy przyjeżdżają samochodami, by móc odpocząć podczas jazd na rowerze. Jest tu aż 527 km ścieżek rowerowych! Najpopularniejszą jest Ścieżka Rowerowa Trasą Dawnej Kolejki Wąskotorowej, biegnąca od Sułowa, poprzez Milicz do Grabownicy. Kolejka działała w latach 1894-1991. Teraz jej śladami można przejechać rowerem.

Krośnicka Kolej Wąskotorowa działa od 2013 r. na długości ok. 3 km. Ruch odbywa się w weekendy, a od 2 do 4 wagonów prowadzi lokomotywa parowa Px-48-1907 z 1955 r. . Kolej kursuje na terenie zespołu pałacowo-parkowego dawnej rezydencji Volmersteinów w Krośnicach, gdzie mieści się Urząd Gminy.

Kolejną miejscowością, którą warto zwiedzić jest Żmigród w powiecie trzebnickim. Najstarsze wzmianki o Żmigrodzie pochodzą z 1155 r. Miasto zostało ulokowane w 1253 r. przez Henryka III Białego. Zamek w Żmigrodzie sięga 1296 r., kiedy był jeszcze budowlą drewnianą. Właścicielami byli książęta oleśniccy, potem król czeski Władysław Jagiellończyk, aż w końcu przeszła na rzecz Zygmunta Kurzbacha. To właśnie przedstawiciel tej rodziny Wilhelm Kurzbach postawił drugą wieżę w 1560 r., która dostępna jest do zwiedzania. Od końca XVI w. do połowy XVII w. właścicielami byli Schaffgotschowie, a potem Hatzfeldtowie. To właśnie Melchior von Hatzfeldt, feldmarszałek austriacki nakazał Carlowi Gotthardowi Langhansowi dokonania przebudowy zamku na okazały pałac barokowy. Do 1945 r. to rodzina Hatzfeldtów władała Żmigrodem. Odbyło się tu ważne wydarzenie historyczne, bowiem 9 lipca 1813 r. spotkali się tam car Rosji Aleksander I i król pruski Fryderyk Wilhelm III wraz z posłami brytyjskimi i austriackimi. Opracowali oni plan ostatecznego pokonania Napoleona. Przeszło to do historii jako tzw. protokół trachenberski lub protokół żmigrodzki. W 1945 r. wraz z nadejście Armii Czerwonej pałac uległ zniszczeniu. Ocalała jedynie wieża, która została odrestaurowana. W latach 70. XX w. dokonano wyburzenia ruin, a w 2007 r. odrestaurowano front budynku i wnętrze wieży, co stanowi sporą atrakcję turystyczną.

Wokół pałacu znajduje się ponad 5 hektarowy, odrestaurowany park z licznymi ścieżkami, ławkami, stawami i placami zabaw dla dzieci. Parkingi wokół terenu są darmowe.

Wśród najciekawszych roślin znajdują się:

• bobrek trójlistkowy
• bukwica zwyczajna
• chaber ostrołuskowy
• goździk pyszny
• grążel żółty
• grzybienie białe
• grzybieńczyk wodny
• koniopłoch łąkowy
• kozłek dwupienny
• kruszczyk błotny
• pełnik europejski
• starzec kędzierzawy
• storczyk szerokolistny
• trzcina pospolita
• wawrzynek wilczełyko
• trzęślice i turzyce

Dolina Baryczy to jedna z najważniejszych nie tylko w Polsce, ale i w Europie ostoi ptaków wodno-błotnych, gdzie żyje 276 gatunków ptaków, z czego 166 gatunków lęgowych.

Zwierzęta występujące w Dolinie Baryczy

• perkozowate
• kormoran
• kaczkowate
• łabędź niemy, krzykliwyoraz mały
• bąk, czapla biała, bocian biały, bocian czarny
• czajka, rycyk, kszyk, kulik wielki, batalion, siewkowate, krwawodziób
• derkacz, kokoszka wodna, łyska, wodnik
• błotniak, bielik, myszołów, rybołów, kania
• rybitwy, mewa śmieszka
• zimorodek
• remiz
• dzierzby
• czerwonak (flaming)
• pelikan różowy
• warzęcha