Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Nasi Powstańcy: dr Marian Gładysz z Krobi

Łukasz Cichy
dr Marian Gładysz dzierżawił od 1923 roku majątek w miejscowości Brzoza koło Krotoszyna i od tego czasu był prezesem Wielkopolskiego Towarzystwa Kółek Rolniczych w Krotoszynie.
dr Marian Gładysz dzierżawił od 1923 roku majątek w miejscowości Brzoza koło Krotoszyna i od tego czasu był prezesem Wielkopolskiego Towarzystwa Kółek Rolniczych w Krotoszynie. Wikimedia Commons, Sejm i Senat 1935–1940 IV kadencja, nakładem Ksiegarni F. Hoesicka, Warszawa, 1936
Chcieliśmy zaprezentować postać Powstańca Wielkopolskiego i społecznika oraz posła na Sejm RP. Niniejszą biografię opieram głównie na jego życiorysie, jako kandydata na Posła RP z Krotoszyńskiego Orędownika Powiatowego z 4 września 1935 r. nr 71.

Marian Gładysz urodził się 11 sierpnia 1890 r. w Krobi jako syn Pawła Gładysza i Agnieszki Dzie-dzińskiej. Jego akt urodzenia znajduje się w Archiwum Państwowym w Lesznie, a dostępny jest również na stronie interne-towej Bazy Systemu Indeksacji Archiwalnej.

Jego rodzina pochodziła z Poznania. Ojciec, Paweł Józef Gładysz syn Józefa Gładysza i Emilii z d. Torge urodził się w 1844 r., natomiast matka, Agneszka z d. Dzie-dzińska, urodziła się w 1851 r. i była córką Ignacego Dziedziń-skiego i Elżbiety z d. Drążkiewicz.

Wzięli oni ślub w Poznaniu w 1881 r., a rok później urodził im się syn, który zmarł (albo urodził się martwy, albo jako niemowlę). W 1886 r. na świat w Poznaniu przyszła Aleksandra Maria Gładysz. Kolejnym dzieckiem był właśnie Marian Gładysz, który na świat przyszedł już w Krobi w 1890 r.

Dlaczego urodził się akurat tutaj? Trudno powiedzieć.

Gimnazjum skończył w Gnieźnie w 1909 r., a później studiował na uniwersytetach w Berlinie, Lipsku i Monachium. To właśnie w Lipsku w 1914 r. obronił doktorat z nauk ekonomicznych w pracy „o włościańskiem rolnictwie w Wielkopolsce” (pisownia oryginalna z Orędownika).

Wkrótce został zwerbowany w szeregi armii niemieckiej i wziął udział w I wojnie światowej. Nie znamy dokładnie tych losów.

Po zakończeniu wojny wrócił do Gniezna, gdzie zastał go wybuch Powstania Wielkopolskiego.

W działania powstańcze włączył się już 28 grudnia 1918 r. Brał udział w rozbrajaniu Niemców.

- Koniec wojny zastaje go w Łukowie, ziemi podlaskiej, gdzie 11 listopada 1918 r. obejmuje z polecenia tamtejszego społeczeństwa z rąk okupantów niemieckich zarząd powiatu łukowskie-go, jako pierwszy starosta polski. Z chwilą wybuchu Powstania Wielkopolskiego wstępuje w szeregi powstańcze i bierze w baterii Fenrycha [drugiego i ostatniego burmistrza Krotoszyna - przyp. red.] udział w walkach pod Szubinem, Rynarzewem, Margoninem i Szamocinem.

Z szeregów powstańczych odwołany zostaje w marcu 1919 roku przez władzo Naczelnej Rady Ludowej, jako starosta i piastuje urząd starosty obornickie-go a następnie czarnkowskiego przez szereg lat. - możemy wyczytać w Krotoszyńskim Orędowniku Powiatowym.

Jako starosta dr Marian Gładysz sporo uwagi poświęcał rolnictwu i Kółkom Rolniczym. W 1924 r. został najpierw wicepatronem (współorganizatorem?), a potem prezesem Wielkopolskiego Towarzystwa Kółek Rolniczych w Obornikach.

Może nasunąć się pytanie, co dr Gładysz miał wspólnego z Krotoszynem? Otóż później (na Wikipedii jest data 1923 r., lecz nie jest to możliwe) dzierżawił majątek w Brzozie koło Krotoszyna i od tego czasu był prezesem Wielkopolskiego Towarzystwa Kółek Rolniczych w Krotoszynie.

W 1928 r. został członkiem Rady Głównej Wielkopolskiego Towarzystwa Kółek Rolniczych. Był też założycielem i prezesem głównym Związku Właścicieli Ośrodków na województwo poznańskie, członkiem Sejmiku i Wydziału Powiatowego w Krotoszynie oraz przewodniczącym Powiatowego Urzędu Rozjemczego w Krotoszynie od chwili utworzenia tej instytucji.

W 1935 r. wziął udział w wyborach do Sejmu RP z okręgu 97 (powiaty: jarociński, kępiński, krotoszyński i ostrowski) i konkurował z kupcem Euzebiuszem Basińskim, rolnikiem Władysławem Krzywoszyńskim, pracownikiem kolejowym Franciszkiem Garsteckim i Feliksem Kasprzakiem byłym starostą krotoszyńskim.

Marian Gładysz otrzymał 19 tys. 193 głosy, a Władysław Krzywoszyński - 19 tys. 356 głosów. Otrzymali oni mandaty poselskie. Pozostali kandydaci otrzymali: Euzebiusz Basiński - 14 tys. 218 głosów i Franciszek Garstecki - 14 tys. 982 głosów.

Jego sejmowe przemówienia były często publikowane w Krotoszyńskim Orędowniku Powiatowym (to jest jednak temat na inny artykuł).

W IV kadencji należał do Parlamentarnej Grupy Wielkopolskiej i był jej II wiceprzewodniczącym. W latach 1937-1938 zasiadał w komisji administracyjno-samorządowej i prawniczej, a od 1938 r. - w specjalnej komisji do spraw oddłużenia rolnictwa. Był cenionym posłem o czym niejednokrotnie donosiły ówczesne gazety dostępne w Polsce.

W czasie II wojny światowej został wysiedlony z Krotoszyna do Generalnej Guberni. W latach 50. XX w. pracował jako główny projektant w Biurze Urządzeń i Melioracji Wodnych w Warszawie. Zmarł 15 stycznia 1968 r. w Poznaniu. W 1956 r. został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, a w 1957 r. - Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym.

W 1921 r. wziął ślub z Ludwiką.

___________________________________
Jerzy Dudek zaczął występować z serialach

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Plantatorzy ostrzegają - owoce w tym roku będą droższe

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na krotoszyn.naszemiasto.pl Nasze Miasto