VIII Wieczornica Pamięci Żołnierzy Wyklętych [ZDJĘCIA + FILM]

Zebranych przywitał proboszcz tamtejszej parafii ks. kan. Grzegorz Jóźwicki. Później głos zabrał dyrektor Muzeum Regionalnego im. Hieronima Ławniczaka w Krotoszynie Piotr Mikołajczyk, a kustosz muzeum Daniel Szczepaniak przedstawił strukturę i działalność okolicznych organizacji młodzieżowych: AK "Zemsta" (X 1949 - VI 1950) i Związku Młodych Orłowców (X 1952 - V 1953), działających w Koźminie Wlkp. oraz Polskiego Wojska Podziemnego (XI 1949 - VI 1950), działającego w Obrze Starej. Piotr Mikołajczyk przedstawił sylwetkę niezłomnego kapłana - ks. Władysława Gurgacza (1914-1949). Oprawę artystyczną wieczornicy zapewnił Chór Parafialny pod dyrekcją dr Małgorzaty Zuchowicz.

AK „Zemsta” założył w II poł. października 1949 r. 19-letni Mieczysław Wiła (uczeń zawodu blacharskiego) razem z 17-letnim Marianem Kempińskim (uczeń fryzjerstwa). Członkowie postawili sobie za cel pomszczenie zabitych i straconych partyzantów z oddziału „Bora”. Do jednostki należeli: Mieczysław Wila ps. „Orli Szpon”, Marian Kempiński ps. „Dąb”, Bronisław Batycki ps. „Koplita”, Zdzisław Jagodziński ps. „As” oraz Marian Sobański. Jednostka zajmowała się redagowaniem i kolportowaniem ulotek oraz obserwowaniem działań MO. Nawiązała kontakty z Gwardią Patriotów Polskich i Polskim Wojskiem Podziemnym. Członkowie zostali aresztowani m.in. pod Trzebickiem i skazani wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Poznaniu, 20 lipca 1950 r. Mieczysława Wiłę skazano na 8 lat pozbawienia wolności, Mariana Kempińskiego – na 7 lat pozbawienia wolności, Zdzisława Jagodzińskiego i Zbyszka Wawrzyniaka – na 6 lat pozbawienie wolności, Bronisława Batyckiego – na 5 lat pozbawienia wolności, a Mariana Sobańskiego – na 4 lata pozbawienia wolności.

Związek Młodych Orłowców powstał w październiku 1952 r. Założycielem i przywódcą tej organizacji był Józef Frąckowiak, a członkami: Stanisław Gęstwa, Józef Glapa, Andrzej Maciejewski, Marian Włodarczyk i Czesław Wysobczański. Organizacja zajmowała się głównie kolportażem ulotek, które tworzyli Frąckowiak i Gęstwa. Organizacja zakończyła działania po aresztowaniu w maju 1953 r. Stanisława Gęstwy, który za swoje działania został przesłuchany przez PUBP w Krotoszynie, a następnie wydalony z koźmińskiego Liceum Ogólnokształcącego, gdzie się uczył.

Polskie Wojsko Podziemne działało na terenie Starej Obry. Oddział mimo słabego uzbrojenia próbował napad na posterunki MO, jednak odstąpił od tego pomysłu na rzecz zasadzek na ich patrole. 11 czerwca 1950 r. pod Trzebickiem członkowie zostali okrążeni w dwóch ziemiankach przez funkcjonariuszy PUBP w Miliczu, a następnie przekazani do PUBP w Krotoszynie. Do 17 czerwca 1950 r. aresztowano pozostałych członków organizacji. Wojskowy Sąd Rejonowy 31 października skazał Jerzego Rybę na 10 lat pozbawienia wolności, Stanisława Trzaskę – 8 lat pozbawienia wolności, Tadeusza Herwicha – na 7 lat pozbawienia wolności, a Kazimierza Szóstaka i Stefana Szymczaka – na 4 lata pozbawienia wolności.

Ks. Władysław Gurgacz (1914-1949) był jezuitą, uczestnikiem podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego po II wojnie światowej. Był kapelanem Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej. Aresztowany 2 lipca 1949 r. został w pokazowym procesie skazany 13 sierpnia na karę śmierci i 14 września stracony.