Spisał nasze dzieje!

Jego nazwisko wpisało się na trwałe w historiografię Krotoszyna. Krotoski napisał bowiem monografię o dziejach
Krotoszyna, która była drugim tak szerokim dziełem o Krotoszynie i prawdopodobnie pierwszą monografią o losach tego wspaniałego miasta.

Trudne początki
Kazimierz Krotoski, a właściwie Kazimierz Szkaradek urodził się 11 sierpnia 1860 r. w Zbąszyniu, jako syn Stanisława Szkaradka i Bronisławy z d. Jordan. – Śp. dr. Kazimierz Krotoski urodził się jako syn nauczyciela w Zbąszyniu, wychowywał się w Mieszkowie. W środowisku patriotycznym i katolickim urobił sobie śp. dr. Krotoski odwagę cywilną i postawę bojową, która cechowała jego charakter – pisał po jego śmierci "Krotoszyński
Orędownik Powiatowy". Ojciec Kazimierza Szkaradka zmarł w 1864 r. Wówczas opiekę prawną nad przyszłym historykiem przejął jego wuj (brat matki) ks. Aleksander Jordan (1832- 1901), administrator parafii w
Gołanicach, a od 1865 r., aż do śmierci proboszcz w Nieporuszewie. Potem trafił do siostry swej matki (Emilii Jordan) do Radlina, gdzie ukończył Katolicką Szkołę Ludową w 1871 r. W 1870 r. zmarła jego matka.

Związki z Krotoszynem
W 1872 r. trafił do Gimnazjum im. króla Wilhelma (czyli do dzisiejszego I Liceum Ogólnokształcącego). Wówczas zamieszkał u swojej babci, Anny Jordan z d. Dąbrowskiej. Studiował geografię, germanistykę i historię na uniwersytecie w Krakowie, a następnie w Lipsku i Monachium. W 1886 r. został nauczycielem gimnazjalnym
historii i geografii (trzeba pamiętać, że w tym czasie gimnazjum odpowiadało dzisiejszej szkole średniej, tak w uproszczeniu). W 1887 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim uzyskał tytuł doktora. 23 stycznia 1888 r. wziął w Krotoszynie ślub z Teklą Sobkowską (ur. 1864), córką Jana Sobkowskiego i Tekli z d. Nowaczkiewicz. Wówczas zmienił nazwisko z Kazimierza Szkaradka na Kazimierza Krotoskiego.

WychowawcaOd 1890 r. pracował już w Gimnazjum w Nowym Sączu, Lwowie, Podgórzu i Nowym Targu.
Działał w Towarzystwie Nauczycieli Szkół Wyższych. – Śp. dr. Krotoski pracował w gimnazjach w Krakowie, Nowym Sączu, Lwowie, Podgórzu, a od 1904 r. do 1919 r. był dyrektorem gimnazjum w Nowym Targu, które zamienił w zakład wzorowy dla Całej Galicji. W 1919 r. dr. Krotoski powrócił do Wielkopolski, na stałe zamieszkując w Poznaniu. Nazwisko dr. Krotoskiego stało się głośne w całej Polsce, kiedy w 1902 r. wystąpił przeciw Gumplewiczowi, a zwłaszcza przeciw prof. T. Wojciechowskiemu, który św. Stanisława biskupa piętnował jako zdrajcę, a bp. Kadłubka jako pobożnego oszusta. Przywiązanie do rodzinnych stron zadokumentował śp. Dr. Krotoski, pisząc monografię o Krotoszynie, gdzie od wieków zasiedziała była jego bliższa i dalsza rodzina. Ponografia powyższa ukazała się pod tytułem "Dzieje miasta Krotoszyna" w r. 1930. wydana nakładem Zarządu
Miejskiego w Krotoszynie – pisał po jego śmierci "Krotoszyński Orędownik Powiatowy".

Aktywny do końcaGdy w 1921 r. zachorował, trafił do Poznania na urlop emerytalny, a następnie przeniesiono go w stan spoczynku. Od 1896 r. był członkiem Stronnictwa Katolicko-Narodowego, od 1919 roku. Stronnictwa
Chrześcijańsko-Narodowego, a od 1923 roku radnym Sejmiku Wojewódzkiego i członkiem Rady Szkolnej Okręgu Poznańskiego. Kazimierz Krotoski zmarł 15 lutego 1937 roku w Poznaniu. Kazimierz Krotoski wydał wiele dzieł. Wśród nich znalazły się m.in. "Stosunki etnograficzne na Spiżu" (1908), "Znaczenie dziejowe Spisza dla Polski
(1918-19), "Spisz a rozbiory Polski" (1919), "Granica polsko-czeska" (1919), "W sprawie południowych kresów polszczyzny na Spiszu, Orawie i Czadeckiem" (1920), "Wspomnienia z Podhala" zawiera jego artykuł "Ku uczczeniu dziesięciolecia odzyskanej wolności" (1928), czy "Dzieje Miasta Krotoszyna" (1930). Dziś współcześnie dzięki dziełom Krotoskiego krotoszyniacy mogą poznać odległą historię swojego miasta, które dzięki wnikliwości historyka po dziś dzień stanowią obowiązkową lekturę dla każdego historiografa i historyka.

*****

Źródło: TVN Turbo / x-news