Nasi Powstańcy: Zygmunt Łęgowski

Zygmunt Ludwik Łęgowski urodził się 5 marca 1892 r. jako syn Józefa (1852-1930) i Ludwiki z d. Masłowskiej (1868-?) w Arnsberg w Nadrenii Północnej-Westfalii, gdzie mieszkali Łęgowscy. Łęgowski prawdopodobnie
brał udział w I wojnie światowej, a później wziął udział w Powstaniu Wielkopolskim. O jego pierwszych czynach mówi wniosek o nadaniu mu Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego z 1960 r. –Czyny organizacyjne i dowodzenie wielkimi siłami wojsk powstańczych przy zdobywaniu miasta Poznania i lotniska na Ławicy oraz wyswobadzaniu terenów spod zaboru niemieckiego. branie czynnego udziału z bronią w ręku od pierwszego momentu wybuchu Powstania aż do jego zakończenia i następnie organizowanie ochotników do tworzącego się W.P. – możemy wyczytać.Łęgowski został 4 kwietnia 1919 r. awansowany ze stopnia podporucznika na porucznika z określeniem późniejszego starszeństwa, tego samego dnia został ze stopnia porucznika awansowany na stopień kapitana ze starszeństwem z 1 września 1917 r. Podwójny awans wydała Naczelna
Rada Ludowe dekretem nr 26. 1 maja 1919 r. Zygmunt Łęgowski objął dowództwo po poruczniku Antonim Nieboraku 2 Pułku Strzelców Wielkopolskich (56 Pułku Piechoty Wielkopolskiej). W dniach 5-7 września 1919 r.
pułk pod dowództwem Łęgowskiego trafił na front wschodni. Pułk walczył m.in. pod Szaciłkami, Jakimowską Słobodą, Stołpiszczami, Leśną, Słonimem, Świszłoczą, Gnojnem, Mińskiem Kobryniem, Laskowem, Berezą oraz Bosiaczem. W trakcie walk z bolszewikami pułk zdobył 27 armat, 233 karabiny maszynowe, 337 koni, 3786 jeńców sowieckich, 9 kuchni polowych, 3 samochody pancerne, 2 samochody osobowe, 3 samochody ciężarowe,
1 czołg oraz 2 lokomotywy i 64 wagony. W trakcie działań zginęło 8 oficerów i 338 żołnierzy. 7 listopada odznaczono 45 żołnierzy i oficerów pułku krzyżami wojennymi Virtuti Militari, w tym Zygmunta Łęgowskiego,
a 13 listopada dowódca 14 Dywizji Piechoty generał Daniel Konarzewski odznaczył 377 żołnierzy
Krzyżami Walecznych (z tego 23 trzykrotnie, w tym też Łęgowskiego). 8 grudnia w Zelwie Marszałek Józef Piłsudski udekorował sztandar 56 pp wstęgą Virtuti Militari. Warto zaznaczyć, że wówczas liczebność pułku była na poziomie ok. 2000 żołnierzy i oficerów. 23 grudnia 1920 r. I i II Bataliony pułku skierowano do Wrześni, a III Batalion do Śremu, a 22 sierpnia 1921 r. pułk trafił do Krotoszyna i był tutaj do 1939 r.
Pułk od listopada 1922 r. do kwietnia 1923 r. uczestniczył w asystencji w Małopolsce Wschodniej. Pod koniec 1920 r. Łęgowski został awansowany na majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 r. i 172 lokatą w korpusie oficerów. W 1924 r. został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z 1 lipca 1923 r. i 71 lokatą.
W 1934 r. był komendantem Powiatowej Komendy Uzupełnień w Baranowiczach.
W 1938 r. był komendantem Powiatowej Komendy Uzupełnień w Warszawie M. II (Mokotów?).
-Charakter wyrobiony, usposobienie spokojne. Taktycznie przygotowany dobrze. Dowodzenie w polu dobre, przy zmianach sytuacji bojowych zachowuje się rozważnie i działa trafnie. Większość szczegółów tyczących się jego indywidualnych cech pozasłużbowych nie miałem możności obserwować, gdyż jako oficer placu znajduje się poza życiem liniowym - pisał o nim generał dywizji Aleksander Osiński.
Po 1938 r. został awansowany na pułkownika. Nie wiemy jaką rolę odegrał w kampanii wrześniowej, ale gdy powstał Korpus Zachodni został jego komendantem. Przyjął wówczas pseudonim "Janusz" Korpus Zachodni powołany rozkazem Komendanta Głównego AK gen. bryg. Stefana "Grota" Roweckiego działał na terenie Generalnego Gubernatorstwa i miał na celu zorganizować pod względem militarnym mieszkańców Wielkopolski i Pomorza. Zygmunt Łęgowski zmarł po 19 lipca 1960 r. został odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. 7 listopada 1920 r. otrzymał Virtuti Militari V kl., a 13 listopada 1920 r. trzykrotnie Krzyż Walecznych. 19 lipca 1960 r. otrzymał natomiast Wielkopolski Krzyż Powstańczy.

Jego ojciec Józef był doktorem, historykiem, etnografem, językoznawcą i nauczycielem. Zygmunt Łęgowski miał również rodzeństwo: Stanisława (1887-1939), dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni (zamordowanego przez hitlerowców), Wandę Agnieszkę (po mężu Cybichowską, 1890-1959), polonistkę,oraz Witolda (ur. 1905), bankowca.