NASI POWSTAŃCY: Walerian Czerniak z Koźmina Wielkopolskiego

Walerian Józef Czerniak urodził się 19 marca 1896 r. w Sokolnikach w powiecie wrzesińskim, jako syn rolnika Wawrzyna i Franciszki z d. Paszkiewicz.

W czasie nauki w szkole wziął udział w strajku szkolnym. Późnej został mleczarzem. W trakcie I wojny światowej został powołany w szeregi armii niemieckiej.

Po przeszkoleniu w 14 Pułku Ułanów został przeniesiony do pułku huzarów w Brunszwiku. To z tym oddziałem walczył w Azji Mniejszej, na froncie bałkańskim, a pod koniec wojny - na froncie zachodnim.

W grudniu 1918 r. wrócił w rodzinne strony, a później wziął udział w Powstaniu Wielkopolskim. 13 lutego 1919 r. został żołnierzem 3 szwadronu 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich w Gnieźnie.

3 maja 1919 r. brał udział w wielkiej defiladzie przed dowódcą powstania i członkami Misji Koalicyjnej. 23 maja 1919 r. wymaszerował na front pod Notecią, później przebywał na Pomorzu, a pod koniec 1919 r. trafił na front wschodni. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej i został ranny pod Górnostajpolem nad Dnieprem.

W trakcie walk wyniósł ciężko rannego podporucznika Jaczyńskiego i ułana Wachowiaka, a także uratował życie podporucznika Aleksandra Płoskiego podczas szarży pod Starosielcami. Za to otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari.

Poza Virtuti Militari (1920), posiadał również Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1968), Krzyż Walecznych (1921), Srebrny Krzyż Zasługi (1957), Brązowy Krzyż Zasługi (1928), Wielkopolski Krzyż Powstańczy (1958), brązowy Medal za Długoletnią Służbę (1938), Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 (1928), czy Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości(1928), odznakę 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich, czy Odznakę Pamiątko-wą Wojsk Wielkopolskich.

Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej służył w 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich, gdzie dosłużył się stopnia starszego wachmistrza. 31 grudnia 1929 r. przeszedł do rezerwy i po ukończeniu szkoły mleczarskiej został kierownikiem Spółdzielni Mleczarskiej w Koźminie Wielkopolskim. W grudniu 1939 r. wraz z rodziną został wysiedlony do Generalnej Guberni i pracował w Biurze Zarządu Spółdzielczości Mleczarskiej Dystryktu Warszawskiego. Tam wstąpił do Armii Krajowej i wziął udział w Powstaniu Wielkopolskim.

Po zakończeniu wojny powrócił do Koźmina Wielkopolskiego, gdzie pracował jako kierownik mleczarni do 1962 r. To właśnie wtedy przeszedł na emeryturę. 13 grudnia 1971 został mianowany podporucznikiem. Zmarł 17 maja 1972 r. w Koźminie Wielkopolskim i spoczął na tamtejszym cmentarzu.

W 1921 r. wziął ślub z Marią Zamiar, z którą miał trójkę dzieci: Halinę (1923-1945, zginęła w obozie koncentracyjnym w Ravensbruck), Zbigniewa (ur. 1925, inżyniera mechanika) i Barbarę (ur. 1930 - technika analityka).