Nasi Powstańcy: Stanisław Drożyński

O powstańcu, którego dziś prezentujemy poinformował nas Marcin Szyndrowski, nasz naczelny.

Powstaniec jest pradziadkiem jego żony. Niestety ze względu na jego wczesną śmierć i tylko trzy dokumenty musimy sami zrekonstruować jego biogram. Ponadto jego jedyne posiadane przez nas zdjęcie - uszkodzone - udało nam się nieco zreperować.

Zasadniczo biogram powinno zacząć się od daty urodzenia, jednak już na początku jest z tym problem. Według Książki Inwalidzkiej urodził się on 13 marca 1899 r., natomiast według napisów na grobie wywnioskować można, że urodził się 14 kwietnia 1900 r. i taka sama data znajduje się na akcie urodzenia, który znalazłem w Bazie Systemu Indeksacji Archiwalnej, dlatego datę 1900 r. uważam za prawdziwą.

Urodził się on w Krotoszynie jako syn szewca Aleksandra Drożyńskiego oraz Marianny z domu Morgiel. Miał liczne rodzeństwo: 15 listopada 1881 r. urodził się Konstantyn, potem Stanisława (ur. 30 kwietnia 1883 r. zm. 7 maja 1883 r.), Józef (ur. 7 czerwca 1884 r. zm. 25 września 1884 r.), Piotr (ur. 27 czerwca 1887 r. zm. 31 lipca 1887 r.), Maria Helena (ur. 11 sierpnia 1889 r. zm. 17 marca 1890 r.), Jan (ur. 12 grudnia 1890 r. zm. 8 maja 1957 r. w Bel-fort w Nancy we Francji).

Tutaj źródła się urywają, ale pojawia się informacja, że Jan 11 listopada 1911 r. wziął ślub z Józefą Urbanowicz córką Andrzeja Urbanowicza i Anastazji z domu Lis, urodzoną 22 lutego 1888 r. w Jasnym Polu, a zamieszkałą w Biadkach. Świadkami na ślubie byli Franciszek Wacław Urabnowicz (ur. w 1886 r.) oraz Józef Paprocki (ur. w 1876 r.). Ponadto jak wynika z dokumentów jakie posiadam do roku 1919 r. dożyli Jan (jw.), Stanisław (zm. w 1934 r.) oraz Magdalena (obstawiam, że urodzona po 1896 r.).

Stanisław Drożyński był z zawodu robotnikiem i absolwentem szkoły powszechnej. Nie wiemy czy brał udział w czasie I wojny światowej, jednak 1 stycznia 1919 r. (w dniu wyzwolenia Krotoszyna) wstąpił do wojska. Był żołnierzem 11 Pułku Strzelców Wielkopolskich, czyli późniejszego 69 Pułku Strzelców Wielkopolskich. Jednostka powstała z połączenia powstańczych batalionów: śremskiego, jarocińskiego, koźmińskiego i 1 pułku piechoty z powiatu rawickiego.

W czasie Powstania Wielkopolskiego jednostka brała udział w różnych walkach, ja jednak obstawiam, że Stanisław Drożyński mógł walczyć na frontach pod Zdunami i Rawiczem. Między 27 stycznia a 1 lutego 1920 r. trafił na front wschodni w rejon Lidy. Jednostka od 30 marca 1920 r. razem z I batalionem 70 Pułku Piechoty Wielkopolskiej oraz dwoma szwadronami 17 Pułku Ułanów tworzył grupę majora Thiela. 6 maja dowódcą został podpułkownik Stanisław Taczak, pierwszy dowódca powstania wielkopolskiego.

Pułk walczył nad Berezyną, a podczas ataku sowieckiego, jak wszystkie jednostki wycofywał się z Borysówa na południowy zachód, a w przededniu bitwy warszawskiej znajdował się w okolicy Pułtuska i Wyszkowa. Wojnę na wschodzie 69 Pułk Piechoty Wielkopolskiej zakończył na terenie Litwy Środkowej. Po wojnie jednostka trafiła do Bydgoszczy, a Stanisław Drożyński zakończył swą służbę 5 października 1921 r.

Nie wiemy kiedy wziął ślub, ale jego żoną była Jadwiga z domu Stachowiak (1895 - 1941).

Dziećmi Stanisława byli: Hildegarda (ur. 12 września 1915 r.), Marta (ur. 26 lipca 1925 r.), Józef (ur. 6 stycznia 1927 r.), Bronisław (ur. 25 sierpnia 1928 r.) oraz Bogdan (ur. 24 sierpnia 1929 r.). -Wyciąg z orzeczenia komisji w Ostrowie z (…) Drożyński Stanisław: 1) Opis stanu choroby: gruźlica płuc czynna przy podupadłem stanie ogólnym. 2) Stwierdzenie związku uszkodzenia zdrowia ze służbą wojskową (według przypisanej formuły): Uszkodzenie zdrowia stoi w związku ze służbą wojskową - możemy wyczytać w książce inwalidy. Ponadto można również wyczytać, że mieszkał przy ul. Garncarskiej 10 oraz przy ul. Zdunowskiej 10 . Jego stan inwalidztwa oceniono na 75 proc. Stanisław Drożyński zmarł 2 września 1934 r. i spoczął na cmentarzu parafialnym w Krotoszynie.

26 stycznia 1935 r. jego żona otrzymała 50 proc. renty wdowiej po inwalidzie wojennym (49,5 zł miesięcznie) oraz 30 proc. renty na okres 10 lat (29,7 zł), a dzieci Józef, Bronisława i Bogdan otrzymali 20 proc. renty sierocej, czyli po 19,8 zł, a łącznie wynosiło to 108,90 zł miesięcznie.

*****