Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Nasi Powstańcy: Franciszek Niedobitek

Łukasz Cichy
Arch. Michała Kobuszyńskiego i Muzeum Regionalnego im. Hieronima Ławniczaka w Krotoszynie
Ty razem przedstawiamy postać Franciszka Niedobitka (1899-1969), Powstańca Wielkopolskiego z Kobylina, który walczył najprawdopodobniej pod Zdunami w 1919 r.

Do naszej redakcji zgłosił się mieszkaniec Krotoszyna Michał Kobuszyński, który podzielił się historią swojego pradziadka - Franciszka Niedobitka, który był Powstańcem Wielkopolskim. Niniejszy artykuł jest kontynuacją cyklu Nasi Powstańcy, której celem jest przypomnienie jak największej ilości Powstańców Wielkopolskich.

Powstaniec Wielkopolski
Franciszek Niedobitek urodził się 29 stycznia 1899 r. w Kobylinie. Był synem Walentego Niedobitka (6 lutego 1860 - 19 kwietnia 1942) oraz Jadwigi z Zarembów (19 czerwca 1870 - 25 czerwca 1917). Jego rodzice byli rolnikami w Długołęce.

Według danych z Bazy Systemu Indeksacji Archiwalnej mieli także dzieci: Stanisławę Niedobitek (2 kwietnia 1889 - 10 kwietnia 1893), Józefę Niedobitek (ur. 26 stycznia 1891), Józefa Niedobitka (20 lutego 1892-24 marca 1892), Marię Niedobitek (ur. 2 lutego 1893 r.), Władysława Niedobitka (ur. 2 czerwca 1894 r.), Helenę Niedobitek (29 maja 1896-19 czerwca 1896), Stanisława Niedobitka (22 września 1897 - 27 września 1897), Jana Niedobitka (7 lipca 1900 - 27 listopada 1992), Walentynę Niedobitek (ur. 4 lutego 1902 r.), Ignacego Niedobitka (27 marca 1903 - 25 marca 1953), Weronikę Niedobitek (4 grudnia 1905 r.-12 kwietnia 1909 r.), Leona Niedobitka (22 czerwca 1907-31 grudnia 1907) oraz Bronisławę Niedobitek (18 sierpnia 1910-15 października 2003 r.).

Nie znamy tego okresu
Jego losów do czasów I wojny światowej nie znamy, jednakże możemy sądzić, że był za młody na udział w tym konflikcie i wstąpił od razu do formujących się oddziałów powstańczych. Był członkiem kompanii kobylińskiej, która walczyła na froncie pod Zdunami i jego udział w tej bitwie jest dla nas pewny, bowiem, jego rodzina rozpoznała go na zdjęciu grupowym kompanii kobylińkiej w Perzycach. - O powstaniu niestety nie wiem nic, poza tym, że wziął w nim udział. Jego skromny udział jest dla mnie jeszcze większym zaszczytem, ponieważ nigdy się z tym nie obnosił. Zrobił swoje i tyle. Niby nic dla niego, ale wziął udział w jednym z niewielu powstań narodowych, które były zwycięskie! - wyjaśnił nam jego prawnuk Michał Kobuszyński. Nie znamy jego dalszych losów, ale zapewne wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W każdym razie wszystko na to wskazuje.

W tym wszystkim jest jedna dziwna rzecz. Był żołnierzem kompanii kobylińskiej, lecz potem walczył w szeregach 10 Pułku Strzelców Wielkopolskich, który został przemianowany na 68 Pułk Piechoty Wielkopolskiej. Dlaczego nikt nie wie o jego hipotetycznym udziale w wojnie polsko-bolszewickiej? Ponieważ po II wojnie światowej nie należało się tym chwalić...

Wyjazd do Francji
- Razem z bratem i siostrą wyjechał do Francji do Beuvry w Nas-Pas-de-Calais, gdzie pracował w kopalni - dodał jego prawnuk.

Wyjazd Franciszka Niedobitka do Francji nie jest niczym dziwnym. W latach 1920-1923 z Polski do Francji udało się ok. 500 tys. ludzi. 250 tys. osiadło w Nas-Pas-de-Calais, 40 tys. w Lotaryngii, 40 w Pi-kardii, a reszta w pozostałych terenach tego kraju.

Udział w kampanii wrześniowej
- Wrócił do Polski w latach 30-tych XX w., prawdopodobnie ok. 1933 r. lub 1934 r. Jego siostra została we Francji na stałe. Po powrocie do Polski pracował w tartaku w Kobylinie. Z przekazów mojej babci, czyli jego córki został zmobilizowany przed kampanią wrześniową w 1939 r. i walczył na wschodzie. Dlatego, że był niższy stopniem, kiedy został wzięty do niewoli, oficerowie zostali wzięci i zginęli na wschodzie, a on wrócił szczęśliwie do domu - wyjaśnił nam Michał Kobuszyński.

Niestety nie znamy jednostki, lecz możemy sądzić, że był żołnierzem batalionu zapasowego 56 Pułku Piechoty Wielkopolskiej, który trafił na wschód, a jego oficerowie zginęli w Katyniu, Charkowie lub Starobielsku...

Jaki miał stopień? Tego nie wiemy, jednakże w 20 stycznia 1924 r. został odznaczony Odznaką Pamiątkową Wojsk Wielkopolskich: „(...) przedstawiającą symbolicznie tradycyjną walkę polskości z krzyżacką butą, barbarzyństwem i przewrotnością w postaci krzyża ośmiokończastego, używanego przez krzyżaków, a przekreślonego Bole-sławowym Szczerbcem nawpół dobytym z pochwy na znak ustawicznej czujności i gorliwości do walki w obronie Niepodległej Ojczyzny. Zawieszone na ramieniu krzyża zerwane kajdany oznaczają skruszone pęta niewoli. Na znak samodzielności formacji Wojsk Wielkopolskich w okresie 27 grudnia 1918 r. do 21 sierpnia 1919 r. jest pochwa miecza przepasana wstęgą o barwach narodowych i ozdobiona monogramem z liter W. W. (Wojska Wielkopolskie)” - możemy wyczytać w patencie odznaczeniowym wspomnianą odznaką, w której widnieje jako starszy szeregowy.

- Według przekazów mojej babci wrócił do Kobylina w 1940 r., a w czasie okupacji niemieckiej był woźnicą burmistrza Kobylina. Woził go na różne polowania i po mieście. Po II wojnie światowej miał mieć tylko kopę kur. Nie należał do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBOWiD), ponieważ był zbyt biedny by płacić składki... - dodał jego prawnuk Michał Kobuszyński.

Franciszek Niedobitek miał dwie żony. Pierwsza zmarła i niestety nie znamy jej nazwiska. Drugą żoną i prababcią Michała Kobuszyńskiego była Jadwiga z d. Woźna. Franciszek Niedobitek zmarł 1 sierpnia 1969 r. i spoczywa na cmentarzu w Kobylinie. Należy mu się oczywiście miejsce w panteonie Powstańców Wielkopolskich. Cześć i pamięć bohaterowi!

Nasza akcje trwa!
Nasza redakcja prowadzi akcję „Nasi Powstańcy”, której celem jest przypomnienie o Powstańcach Wielkopolskich 1918/1919, którzy pochodzili z terenu obecnego powiatu krotoszyńskiego i dawnych powiatów krotoszyńskiego i koźmińskiego; tych którzy tutaj walczyli (np. pod Zdunami lub w wyzwalaniu Krotoszyna), a także tych, którzy tutaj zmarli. Akcja prowadzona jest na apel Towarzystwa Miłośników i Badaczy Ziemi Krotoszyńskiej, które zamierza na 100. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego (27 grudnia 2018 r.) wydać słownik biograficzny Powstańców Wielkopolskich.zdjęciami.

Każdy, kto posiada informacje na temat powstańców, proszony jest o kontakt - osobiście w siedzibie redakcji, która znajduje się przy ul. Piastowskiej 31 w Krotoszynie, telefonicznie: 605 106 594 (plus), 514 800 938 (orange), 575 071 702 (play) lub drogą e-mailową: [email protected], [email protected].

*****

Źródło: Associated Press

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Filip Chajzer o MBTM

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na krotoszyn.naszemiasto.pl Nasze Miasto