Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

NASI POWSTAŃCY: dr Stanisław Wachowiak ze Smolic [ZDJĘCIA]

Łukasz Cichy
Łukasz Cichy
Stanisław Wachowiak (1890-1972)
Stanisław Wachowiak (1890-1972) Fotografia ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego
Prezentujemy postać dr. Stanisława Wachowiaka (1890-1972) ze Smolic, Powstańca Wielkopolskiego, posła na Sejm RP (1920-1924), wojewody pomorskiego (1924-1926), wiceministra Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej (1920-1922), dyrektora Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu (1926-1929), czy dyrektora Związku Kopalń Górnośląskich „Robur” w Katowicach (1931-1939).

Stanisław Wachowiak urodził się 7 maja w Smolicach, jako syn fornala Ignacego Wachowiaka i Małgorzaty z d. Poślednik. Był jednym z dziesięciorga dzieci. W 1897 r. jego rodzina wyemigrowała do Niemiec, do Westfalii, gdzie ojciec pracował jako górnik. W 1911 r. Stanisław Wachowiak ukończył gimnazjum w Recklinghausen, dzięki pomocy proboszcza smolickiego ks. Wawrzyńca Nowakowskiego i Zjednoczenia Zawodowego Polskiego. Dzięki stypendium od Towarzystwa Pomocy Naukowej ukończył studiował prawo na Uniwersytecie Berlińskim, Uniwersytecie w Strasburgu,a ukończył na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium w 1915 r. i uzyskał dokotorat. Działał społecznie, a na początku 1916 r. został dyrektorem Banku Ludowego w Inowrocławiu.

W czasie Powstania Wielkopolskiego brał czynny udział w inicjowaniu akcji powstańczych i był członkiem Rady Ludowej. 5 stycznia 1919 r. doprowadził do ewakuacji garnizonu niemieckiego. Po zakończeniu powstania, w latach 1919-1920 był pierwszym przewodniczącym Rady Miejskiej w Inowrocławiu. W 1920 r. został wybrany z listy Narodowego Stronnictwa Robotników na Sejm Ustawodawczy w okręgu lubawskim na Pomorzu. Brał udział w pertraktacjach pokojowych w Niemczech, Francji, Austrii i Szwajcarii. W latach 1920-1922 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie byłej Dzielnicy Pruskiej. W 1922 r. uzyskał reelekcję z Narodowej Partii Robotniczej i został posłem z okręgu szamotulskiego. W latach 1920-1924 był członkiem rady Naczelnej Narodowej Partii Robotniczej, a w latach 1923-1924 był prezesem klubu poselskiego (NPR miał 18 na 444 posłów w sejmie). W latach 1924-1926 był wojewodą pomorskim. Za jego czasów rozpoczęto budowę portu i miasta Gdynia. To on w 1926 r. podpisał akt erekcyjny Gdyni. W 1926 r. został odwołany z funkcji za niepoparcie zamachu majowego. W tym samym roku został ściągnięty przez prezydenta Poznania Cyryla Ratajskiego do stolicy Wielkopolski. Warto wspomnieć, że Cyryl Ratajski pochodził z oddalonego o kilka kilometrów od Smolic Zalesia Wielkiego. W Poznaniu Wachowiak był dyrektorem Powszechnej Wystawy Krajowej w latach 1926-1929. W latach 1931-1939 był dyrektorem Związku Kopalń Górnośląskich „Robur” w Katowicach,czyli największego hurtownika węgla w Polsce.

W okresie okupacji był wiceprezesem Rady Głównej Opiekuńczej w Generalnym Gubernatorstwie. W 1946 r. zagrożony aresztowaniem przez UB wyjechał do Wielkiej Brytanii, stamtąd przez Irlandię w 1952 r. dotarł do Brazylii. Zmarł 4 marca 1972 r. w São Paulo w Brazylii. Był odznaczony m.in. Wielką Wstęgą Orderu Odrodzeni Polski, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, francuskim Krzyżem Oficerskim Legii Honorowej, belgijską Wielką Wstęgą z Gwiazdą Orderu Leopolda II i watykańskim Krzyżem Komandorskim Orderu Świętego Grzegorza. Jego żoną była Wanda Sobiersjaka, z którą miał dzieci: Renatę, Olecha, Danutę i Stanisława.

Artykuł oparłem na artykule Wawrzyńca Wierzejewskiego o Stanisławie Wachowiaku, który dostępny jest na stronie Instytutu Pamięci Narodowej.

POLECAMY RÓWNIEŻ:

Epidemia koronawirusa – raport minuta po minucie o najnowszych informacjach dotyczących wirusa w Polsce i na świecie

Koronawirus w Polsce i na świecie. W piątek 23 242 nowe zaka...

Galeria Krotoszyńska już oficjalnie otwarta. Część sklepów j...

Krotoszyńskie muzeum i galeria Refektarz już otwarte. Wpadli...

Drużyna LKS Ceramika Krotoszyn na początku lat 90-tych: sędzia Zenon Ratayczyk, trener Lech Pauliński, Piotr Nowakowski, Marek Patalas, Romuald Ratayczyk, Wiesław Wojtkowiak, Grzegorz Zieliński, Andrzej Piechocki, Dariusz Drewniak, Ryszard Smal, Adam Panek, Mariusz Kaczmarek, Tomasz Wudarski, Paweł Nowak i Wojciech Wala.

SPORT: LKS Ceramik Krotoszyn ma już 50 lat. Poznajcie bogatą...

KrotoFestu 2020 nie będzie! Zapraszamy do wspomnień z ubiegł...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na krotoszyn.naszemiasto.pl Nasze Miasto