NASI POWSTAŃCY: Bronisław Sikorski z Koźmina Wielkopolskiego

Bronisław Sikorski urodził się 28 czerwca 1885 r. w Koźminie Wielkopolskim jako syn Ignacego i Agnieszki z domu Szneider. Ojciec jego był dyrektorem Banku Wielkopolskiego w Poznaniu. W wieku 11 lat Bronisław rozpoczął naukę w elitarnym Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu, a w 1902 r. - w Dreźnie, gdzie zdał maturę w 1905 r. (gimnazja kiedyś odpowiadały liceom). 1 kwietnia 1905 r. został powołany do niemieckiego 47 pułku piechoty do Poznania, gdzie przebywał do 31 marca 1906 r. Od 3 sierpnia do 27 września 1906 r. odbywał kursy aspiranckie w 5 Hanowerskim Pułku Piechoty i 30 września złożył egzamin oficerski. Jesienią 1907 r. rozpoczął studia agronomiczne na Uniwersytecie Wrocławskim i 3 lata później został agronomem. W latach 1910 – 1912 studiował filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a później na Uniwersytecie w Innsbrucku. Studia filozoficzne ukończył na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Chciał zostać duchownym.

Pierwsza Wojna Światowa zastała Sikorskiego w Rzymie. Dostał on powołanie jako oficer kompanijny do 46 pułku piechoty, gdzie zdążył przejść jeszcze kurs obsługi karabinów maszynowych. Walczył on razem z pułkiem na froncie zachodnim i 22 marca 1915 r. został podporucznikiem armii niemieckiej (leutnant) oraz dowódcą kompanii. Gdy rozpoczęła się wiosna został przeniesiony na front wschodni, gdzie 2 maja został ciężko ranny w bitwie pod Gorlicami. Po wyjściu ze szpitala trafił do swojej jednostki, a już 1 lipca 1916 r. został dowódcą kompanii w 403 pułku piechoty. Po zatruciu się gazem bojowym 15 stycznia 1918 r. był hospitalizowany w Poznaniu i Salzbrunn. 5 maja 1918 r. trafił do batalionu zapasowego 6 pułku grenadierów w Poznaniu, gdzie przebywał do jesieni. W
październiku został on szefem Wydziału Wojskowego przy tajnym Centralnym Komitecie Obywatelskim. Związany był z polskimi organizacjami niepodległościowymi.

Gdy wybuchło Powstanie Wielkopolskie Sikorski był oficerem łącznikowym w Dowództwie Głównym Wojsk Wielkopolskich przy Komendzie Miasta Poznania i 30 marca 1919 r. został awansowany najpierw na porucznika, a potem na kapitana (ze starszeństwem 1 listopada 1917 r.). 6 czerwca 1919 r. był już majorem. W Wojsku Polskim był oficerem Inspektoratu Piechoty przy Dowództwie Okręgu Generalnego w Poznaniu. 1 czerwca 1920 r. został podpułkownikiem. 15 marca 1921 r. rozpoczął współpracę w górnośląskiej konspiracji zbrojnej pod nazwą Obrona Plebiscytu. Przyjął wówczas pseudonim Cietrzew. Został dowódcą grupy operacyjnej „Zachód”, przemianowanej potem na „Południe”. Duże znaczenie dla całości III Powstania Śląskiego miała bitwa nad Olzą i Odrą niedaleko
Raciborza i Wodzisławia Śląskiego (najbardziej wysunięta pozycja na południu). Wojska powstańcze pod wodzą Sikorskiego odparły krwawy atak Niemców 23 maja 1921 r. Walki zakończyło ogłoszenie zawieszenia broni.

3 lipca 1921 r. Bronisław Sikorski został dowódcą 58 pułku piechoty wielkopolskiej Króla Bolesława Chrobrego. Był też tymczasowo kilkukrotnie zastępcą dowódcy 14 Dywizji Piechoty (w skład której wchodził 58 pp). 3 maja 1922 r. Sikorski został mianowane na stopień pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 r. Od 26 października 1922 r. do 26 lutego 1923 r. był dowódcą oddziału asystenckiego w Małopolsce Wschodniej. W maju 1923 r. z rąk marszałka Francji, Polski i Wielkiej Brytanii Ferdynada Focha otrzymał Legię Honorową V kl. W tym czasie Sikorski zapadł na chorobę serca. Od 2 lutego 1926 r. do 29 lipca 1927 r. przebywał na leczeniu. To właśnie wtedy, kiedy rozgrywały się w Polsce ważne wydarzenia. W maju 1926 r. marszałek Polski dokonał zamachu stanu. 58 pp pod
dowództwem podpułkownika dypl. Lucjana Ruszczewskiego wchodząc w skład tzw. Grupy pułkownika Mariana Kukiela wyruszył na odsiecz do Warszawy wojskom rządowym. W czasie walk z piłsudczykami zginęło 13 podoficerów i szeregowych tegoż pułku. W stan spoczynku przeszedł 31 maja 1928 r. Działał w stowarzyszeniach i organizacjach kombatanckich np. Związku Towarzystw Powstańców i Wojaków. Zmarł w Poznaniu 25 lutego 1937 r. Był kawalerem Virtuti Militari V kl., Krzyża Górnośląskiego I kl., Górnośląskiej Wstęgi Waleczności i Zasługi, Krzyża Polskiej Organizacji Wojskowej, Krzyża Niepodległości z Mieczami, Odznaki Naczelnej Rady Ludowej za waleczność i Odznaki Straży Ludowej, a także odznaką pułkową 58 pułku piechoty. Na początku lat 20. XX w. ożenił się z Małgorzatą Zitzlaff z Torunia. 23 kwietnia 1924 r. urodził się ich syn Bronisław Wojciech Marian Sikorski. W 1927 r. generał dywizji Józef Rybak, inspektor armii określił go jako: -Inteligentny i (…), energiczny, (…) robi z niego bardzo dobrego wykonawcę, znajomość wiedzy wojskowej słaba, posiada braki w dowodzeniu taktycznym
(…) Bardzo dobry dla pułku administrator. (…) - pisał generał.

Niniejszy tekst oparłem głównie na biogramie Mieczysława Wrzoska opublikowanym pierwotnie w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego opublikowanego w latach 1996-1997 i przedrukowanego w internetowym Polskim Słowniku Biograficznym.

.