Izba pamięci przypomina o 150-letniej historii SP 1 w Koźminie Wielkopolskim [ZDJĘCIA]

Ponadto na krótko przed śmiercią śp. Stefan Kaźmierczak, honorowy prezes koźmińskiego chóru zwrócił się do dyrektora szkoły Jacka Zawodnego o wprowadzenie do programu opieki nad mogiłami nazwiska Czesława Czypickiego. Drugim marzeniem śp. Stefana Kaźmierczaka było, by Czypicki znalazł godne miejsce w izbie pamięci, jak też się stało. Jedna z gablot została ułożona przez samego Stefana Kaźmierczaka i dzięki niej możemy się sporo o Czypickim dowiedzieć.

- Jak podają źródła historyczne: „Początki szkoły sięgają II połowy XIX wieku. 3 lipca 1869 roku odbyło się poświęcenie „kamienia fundamentalnego” pod budowę szkoły, którą w bardzo szybkim tempie wybudowano i oddano do użytku. Wg zapisów pamiętnika Cieszyńskiego było to we wrześniu 1870 roku.” To moment do wspomnień, które choć minione zawsze pozostają w pamięci i okazja do sięgnięcia w przeszłość oraz przywołania faktów o wydarzeniach i ludziach. Ważną datą w historii szkoły był strajk uczniów przeciwko nauczaniu w języku niemieckim. Za początek strajku szkolnego przyjmuje się dzień 19 września 1906r, kiedy najpierw dzieci z klasy I, tj. najwyższej zwróciły wręczone im podręczniki, a następnie z klasy II. Po wakacjach strajk objął całą szkołę, mimo że od 1 października 1906r. władze szkolne przywróciły naukę języka polskiego wstrzymaną w kwietniu. Dziś trudno jednoznacznie określić, kto rozpoczął strajk, lecz Jan Wawrzyńczak, który w 1956r. spotkał się z żyjącymi uczestnikami strajku z okazji 50-rocznicy, na podstawie ich relacji ustalił, że inicjatorem strajku był Antoni Gątowski – syn koźmińskiego krawca. To on za namową Sinieckiego, który był czeladnikiem w warsztacie krawieckim Gątowskiego, wezwał koleżanki i kolegów do strajku. Spotkała go za to dotkliwa kara, którą wymierzył mu sam rektor von Krzywosiński. Wywiezienie syna do rodziny do Śremu uratowało go od zakładu poprawczego. Do rozszerzenia i trwania strajku znacznie przyczynił się powołany tajny komitet składający się z: ks. Stanisława Łukomskiego – proboszcza koźmińskiego, mecenasa Czesława Czypickiego, piekarza Jana Kubackiego, kupca Sylwestra Podlewskiego, młynarza Apolinarego Styburskiego i stolarza Szymona Kaczmarka. Komitet służył pomocą rodzicom strajkujących dzieci, zwłaszcza kiedy ci byli pociągani do odpowiedzialności sądowej. Z inicjatywy komitetu rodzice zaopatrywali swe dzieci w kartki z napisem: „Moje dziecko nie będzie odpowiadać na lekcji religii po niemiecku, bo nie zna dostatecznie języka niemieckiego.” Kartki te dzieci kładły na katedrze w klasie, co równało się z oświadczeniem, ze dziecko przystępuje do strajku. W 1907 r. odbył się wiec, na którym dr Władysław Wyszyński mówił: „Każdy z nas wleje w serca swych dzieci uczucie miłości i przywiązania do języka ojczystego, do obyczajów narodowych i do wszystkiego, co się na narodowość naszą składa i ta spuścizna przechodzić będzie z pokolenia na pokolenie. Nie! Wynaradawiać się nie damy. Ślubujemy tu sobie wszyscy – mówił Wyszyński – że z całych sił starać się będziemy, aby młodzież nasza się nie wynaradawiała i tylko aby się wychowała na dzielnych Polaków…” Na pamiątkę tych wydarzeń szkole nadano imię „Strajku Dzieci Koźmińskich 1906/1907”. Uczestnikami strajku szkolnego byli m.in.: Stanisława Borowska, Helena Cieszyńska, Wojciech Jaworski, Kazimiera Kotecka, Jadwiga Kubacka, Barbara Kurzawska, Maria Majcherkiewicz, Marianna Piotrowska i Janusz Podlewski Chcemy godnie czci pamięć koźmińskich bohaterów, stąd dzisiaj inaugurujemy obchody 150-lecia szkoły, otwierając Szkolną Izbę Pamięci. We wrześniu 2021 roku, w 115. rocznicę strajku, zapraszamy absolwentów do odwiedzenia ich szkoły z lat młodości. Nasza szkoła jest nie tylko świadkiem wydarzeń, ale również historii pisanej przez jej uczniów. Dlatego dzisiaj możemy być dumni, że jesteśmy wolnym narodem i uczymy się w nowoczesnej szkole, gdzie kultywowana jest historia i tradycja - mówił podczas uroczystości dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 im. Strajku Dzieci Koźmińskich 1906/1907 w Koźminie Wielkopolskim, Jacek Zawodny.

POLECAMY RÓWNIEŻ: