Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

75 lat temu zakończyła się II wojna światowa. Krotoszynianie walczyli na prawie wszystkich frontach [ZDJĘCIA]

Łukasz Cichy
Łukasz Cichy
arch. Muzeum Regionalnego im. Hieronima Ławniczaka w Krotoszynie
8 maja 1945 r. zakończyła się II wojna światowa w Europie. Tego dnia skapitulowała III Rzesza. Krotoszynianie walczyli prawie na wszystkich frontach całej Europy.

Kampania wrześniowa

Dla krotoszynian II wojna światowa zaczęła się 1 września od walk pod Chachalnią i Sulmierzycacmi. Większość mieszkańców stacjonowała w 56 Pułku Piechoty Wielkopolskiej i Batalionie Obrony Narodowej "Krotoszyn". W nocy z 2 na 3 września 1939 r. krotoszyński pułk wycofał się za Prosnę, a 4 września walczył w rejonie Grzymiszewa. 7 września 56 pp walczył pod Uniejowem, a 9 września - odniósł zwycięstwo pod Łęczycą. Walczył jeszcze: 10 września - pod Mętlewem i Lęśmierzem, 11 września - o Czerchów, 12 września - pod Ozorkowem, a 16 września - pod Adamową Górą. 17 września pułk przeprawił się przez Bzurę po kilkudniowym marszu wśród nalotów niemieckich. W daniach 18-19 września walczył w Puszczy Kampinoskiej, 20-23 września - pod Młocinami, a 24 września - przebył się do Warszawy i do kapitulacji bronił stolicy. Batalion marszowy tego pułku bronił Modlina, a batalion zapasowy trafił na wschód, a jego żołnierze znaleźli się później na liście katyńskiej. W czasie kampanii wrześniowej na ok. 3600 żołnierzy, którzy wyruszyli zginęło ok. 800, a ok. 1200 było rannych i zaginionych.

Zdjęcia pochodzą z archiwów Muzeum Katyńskiego Oddziału Martyrologicznego Muzeum Wojska Polskiego (x 27), Muzeum Regionalnego im. Hieronima Ławniczaka w Krotoszynie (x 6) oraz Barbary Gniazdowskiej (x 1), Janiny Mizery (x 1) i Krzysztofa Nawrockiego (x 1)

80 lat od zbrodni katyńskiej. Są również nazwiska z Krotoszy...

Krotoszynianie w Powstaniu Warszawskim [ZDJĘCIA]

Krotoszynianie również walczyli pod Monte Cassino [ZDJĘCIA]

Krotoszynianie walczyli na prawie wszystkich frontach II wojny światowej w Europie. Niektórzy z Armią Andersa wyruszyli z ZSRR i przez Bliski Wschód dotarli do Włoch. Inni walczyli w chmurach broniąc Anglii, jeszcze inni przyszli z Wojskiem Polskim ze wschodu.

Krotoszyńska krew na frontach całej Europy

W niniejszym tekście prezentujemy poległych na frontach II Wojny Światowej osoby z naszego powiatu. Celowo opuściliśmy tereny Polski i Europy Środkowej, bo to zasługuje na inny dział. W tym tekście wzoruję się na „Wykazie poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Obczyźnie w latach 1939-1946” wydane przez Instytut Historyczny im. gen. Wł. Sikorskiego w Londynie w 1952 r. Niektóre miejscowości zostało przeinaczone (np. Kwaliszew zamiast Chwaliszew), lecz dodane jest, że to powiat krotoszyński. Gdy nazwa miejscowości wyda nam się dziwna, nie będziemy jej prostować, a zostawimy do oceny czytelnikom. Gdyby zaistniały jakieś nieścisłości prosimy o prostowanie, gdyż zdajemy sobie sprawę (po przeczytaniu dzieła), że autorzy mogli pewne fakty przeinaczyć.

Na kontynencie afrykańskim
Pod Tobrukiem zginęło dwóch żołnierzy Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich z naszego terenu. Sierżant Józef Staszewski, urodzony 17 lutego 1915 r. w Zalesiu Małym poległ 17 grudnia 1941 r. i został pochowany grobie 462 B, a kapral Franciszek Murawski urodzony 27 września 1897 r. w Baszkowie zginął 13 października 1941 r. i pochowany jest w grobie 817. Obaj spoczywają na Brytyjskim Cmentarzu Wojennym.

Neutralna Szwajcaria
Gdy Francja została zajęta, w czerwcu trzynaście tysięcy żołnierzy, w większości z 2. Dywizji Strzelców Pieszych trafiło do Szwajcarii. Z poległych i zmarłych tam żołnierzy znalazł się urodzony w Brzozowie (Brzozie?) 3 października 1898 r. kapral Paweł Czuchra, który zmarł 21 czerwca 1942 r. w Truns, Grisons.

Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
W Wielkiej Brytanii na listę zaginionych trafił urodzony w Pogorzelii 18 kwietnia 1916 r. podporucznik Stanisław Łuczkiewicz. W Wielkiej Brytanii zginął też ks. Tomasz Samulski, urodzony 11 grudnia 1900 r. w Rozdrażewie, poległy 24 września 1944 r. w Brookwood, Surrey. Porucznik Marian Michał Szczodrowski, urodzony 30 września 1916 r. w Krotoszynie, służył on w Dywizjonie Bombowym 304 i zginął w morzu 16 grudnia 1941 r.

We Francji, Holandii, Belgi...
W 1 Dywizji Pancernej gen. broni Stanisława Maczka służył plutonowy Antoni Jerczak, urodzony 7 stycznia 1914 r. w Targoszycach, poległy 29 września 1944 w Veld Beerse w Belgii. W tej elitarnej jednostce znalazł się również kapral Stanisław Kępa urodzony 25 kwietnia 1914 r. w Różopolu. Zginął on 8 sierpnia 1944 r. w Langannerie we Francji. Pochowany był na grobie III-B-5, jest również wzmianka o ekshumacji. Żołnierzem tej jednostki był także starszy strzelec Edward Pabich z Maciejewa, urodzony 8 października 1909 r. Zginął on 13 października 1944 r. w Alphen w Holandii i został pochowany w w tamtejszym grobie 1.6. Starszy strzelec Piotr Szymański również służył w tej jednostce. Urodził się w Baszkowie 22 czerwca 1912 r. Zginął pod koniec wojny, dokładnie 25 kwietnia 1945 r. w Papenburgu w Niemczech przy granicy z Holandią. Pochowany na tamtejszym cmentarzu w grobie nr 7.

Iran, Irak, Włochy
Armia Andersa opuściła Związek Radziecki po podpisaniu układu Sikorski – Majski. Wówczas to przez Azję i Afrykę trafiła do Europy. Nie każdemu dane było wrócić do Ojczyzny czy nawet Europy. W Guzorze w dzisiejszym Uzbekistanie znajduje się cmentarz wojenny. Tam spoczywa 700 naszych rodaków. Na tym cmentarze leży również strzelec Stefan Gruszka, urodzony 2 września 1905 r. w Krotoszynie. Zmarł on 13 kwietnia 1942 r. i został pochowany w grobie III W-19. Z Szymiechowa (Rzemiechowa???) w naszym powiecie pochodził urodzony 18 grudnia 1909 r. strzelec Czesław Szymkowiak. Zmarł on w Aszhabadzie, czyli największym mieście dzisiejszego Turkmenistanu. Tam był nawet polski sierociniec. Szymkowiak zmarł 19 sierpnia 1942 r. i został pochowany na cmentarzu polskim w grobie 50. W Bazie Ewakuacyjnej w Pahlevi, w Iranie, 5 września 1942 r. zmarł strzelec Hieronim Heine z Chwaliszewa. Urodził się on 6 czerwca 1910 r. Pochowany jest w grobie 3, 8, 270. W Khanaqin we wschodnim Iraku na Brytyjskim Cmentarzu Wojskowym w grobie 1.P.2 spoczywa strzelec Józef Kaczmarek. Urodził się on w Roszkach 5 lutego 1914 r., a zmarł 20 września 1942 r. Na dalszym szlaku w Bologne, we Włoszech 22 lutego 1945 r. zginął strzelec Michał Bernadek. Urodził się on w Kobylinie 15 września 1909 r. Spoczywa on na cmentarzu polskim w grobie 23-H-1. Został on ekshumowany. Strzelec Marian Boroch zmarł we Włoszech 9 lutego 1946 r. i spoczywa w Casamassimie na cmentarzu polskim w grobie 5-E-3. Został Ekshumowany. Urodził się on 6 lutego 1924 r. w Dobrzycy. Pod Monte Cassino zginął 12 maja strzelec Leon Cichowlas. Spoczywa on na cmentarzu polskim w grobie 6-F-15 i został ekshumowany. Urodził się on w Starym Kobylinie 8 grudnia 1906 r. W Bologne we Włoszech w grobie 21-B-10 spoczywał, lecz został ekshumowany kanonier Antoni Giborek. Urodził się on 11 marca 1912 r. Dojścia do Europy nie doczekał też bombardier Józef Kałużny. Zmarł w Khanagin w Iraku (spoczywa na cmentarzu wojskowym w grobie 2-F-7). Urodził się on w Bozelmowie (???) w naszym powiecie. Strzelec Franciszek Kaniewski urodził się 16 stycznia 1922 r. w Koźminie. Zginął w Bologne 26 grudnia 1945 r. i spoczywa na kwaterze 19-C-5. Został ekshumowany. Pod Monte Cassino zginął również 14 kwietnia 1944 r. starszy strzelec Walenty Matysiak. Urodził się on 7 lutego 1899 r. w Mokronosie. Spoczywał pod Monte Cassino w grobie 9-A-4 i został ekshumowany. W Korycie (dziś p. Raszków) urodził się 27 lipca 1910 r. starszy saper Ludwik Nowowstawski. Zginął w Bologne 6 listopada 1945 r. i spoczął w grobie 7-A-8. Został ekshumowany. W Koźminie urodził się 27 stycznia 1924 r. kanonier Julian Henryk Remblewski. Zmarł 1 sierpnia 1945 r. w Bologne i spoczywał na cmentarzu polskim w grobie 18-H-7, został ekshumowany. Kapral Stanisław Rogalka urodził się 15 kwietnia 1907 r. w Rzemiechowie. Zginął 21 maja 1944 r. i został pochowany w Casamassimie w grobie 2-E-10, został ekshumowany. 12 maja 1944 r. pod Monte Cassino zginął plutonowy Jan Roszczak. Urodził się on 25 stycznia 1912 r. w Łagiewnikach. Pod Monte Cassino spoczywał w grobie 8-A-16 i został ekshumowany. W Różopolu , 13 kwietnia 1910 r. urodził się również strzelec Kurt Szolz. Zginął on w Loreto 7 sierpnia 1945 r. i został pochowany w grobie 2-B-7, a później ekshumowany.

W Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
W Związku Radzieckim w obozie Piszczorny, w rejonie Iwdziel w obwodzie Świerdłowska zginął w maju 1941 r. pochodzący z Krotoszyna podchorąży Kramarek (?). W Kaniulach, w Związku Radzieckim w grobie 108 na cmentarzu wojskowym spoczywa Danuta Krzywańska urodzona 4 lub 7 października 1921 r. w Krotoszynie. W 41. kolonii w okolicy Archangielska zginął starszy strzelec Stanisław Mizgalski zamieszkany wcześniej w Rozdrażewie.

________________________________________________
POLECAMY RÓWNIEŻ:

Epidemia koronawirusa – raport minuta po minucie o najnowszych informacjach dotyczących wirusa w Polsce i na świecie

Koronawirus w Polsce i na świecie. W piątek 23 242 nowe zaka...

Galeria Krotoszyńska już oficjalnie otwarta. Część sklepów j...

Krotoszyńskie muzeum i galeria Refektarz już otwarte. Wpadli...

Drużyna LKS Ceramika Krotoszyn na początku lat 90-tych: sędzia Zenon Ratayczyk, trener Lech Pauliński, Piotr Nowakowski, Marek Patalas, Romuald Ratayczyk, Wiesław Wojtkowiak, Grzegorz Zieliński, Andrzej Piechocki, Dariusz Drewniak, Ryszard Smal, Adam Panek, Mariusz Kaczmarek, Tomasz Wudarski, Paweł Nowak i Wojciech Wala.

SPORT: LKS Ceramik Krotoszyn ma już 50 lat. Poznajcie bogatą...

KrotoFestu 2020 nie będzie! Zapraszamy do wspomnień z ubiegł...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Dziennik Zachodni / Wielki Piątek

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na krotoszyn.naszemiasto.pl Nasze Miasto