42 lata temu otwarto remizę strażacką przy ul. Masłowskiego w Zdunach [ZDJĘCIA]

Zduny przez lata nękane były pożarami. Dwa najgroźniejsze z nich wybuchły 22 czerwca 1703 r. oraz 23 czerwca 1789 r. W pierwszym przypadku zapalił się dom na polskim rynku, a już po dwóch godzinach paliły się domy w Sieniutowie. Cudem przetrwał wówczas kościół ewangelicki, którego mieszkańcy z braku wody, polewali nie uwarzonym jeszcze piwem z pobliskiego browaru. Kościół ten nie przetrwał drugiego pożaru, podobnie jak szkoła ewangelicka i większość budynków. W walce człowieka z żywiołem, to żywioł okazywał się silniejszy. Zapewne dlatego 21 marca 1871 r. utworzona została Straż Przymusowa w Zdunach, która istniała z przerwami do 1945 r., a należeć do niej musieli wszyscy mężczyźni w wieku od 18 do 55 lat. Np. w 1882 r. do jednostki tej należało 476 mężczyzn. Byli oni zorganizowani w czterech oddziałach: wartowniczym, sikawkowym, robotników ogniowych i wodnym ratowników.

Ochotnicza Straż Pożarna w Zdunach powstała 13 września 1896 r. i od tej daty obecna jednostka liczy swój wiek. Utworzono ją z inicjatywy Rady Miejskiej, a na spotkanie założycielskie przybyło 39 osób. W skład pierwszego zarządu weszli: Scholz (kupiec) - naczelnik, Wengler (fryzjer) - zastępca naczelnika, Neuman (sekretarz Rady Miejskiej) - sekretarz, Held (kupiec) - zastępca sekretarza, a członkami zarządu zostali: Wielwog (powroźnik), Genzar (obuwnik) oraz Belger (felczer). Pierwszą siedzibą był budynek mieszczący się przy obecnym pl. Piotra Skargi w Zdunach, a w skład wyposażenia wchodziły: sikawka, kufy z wodą, a także drabiny, bosaki, toporki, czy łopaty.

Liczba członków do czasu wybuchu I wojny światowej utrzymywała się na podobnym poziomie, co podczas założenia. Członkowie lokalnej OSP wzięli udział w 1901 r. w Międzynarodowym Kongresie Straży Pożarniczych w Berlinie. W 1914 r. działalność OSP została zawieszona z powodu wybuchu wojny, a jej obowiązki przejęła wspomniana wcześniej Straż Przymusowa.

Reaktywacja OSP nastąpiła 19 stycznia 1923 r. z inicjatywy ówczesnego burmistrza Jana Filipczaka. W skład nowej jednostki weszło 32 mieszkańców miasta. Naczelnikiem został Ludwik Kowalski, jego zastępcą - Michał Kokot, sekretarzem - Stanisław Telega, jego zastępcą - Józef Szyrner, a skarbnikiem - Bernard Szał. Utworzono wówczas sześć oddziałów: dwa sikawkowe, dwa obsługi wody sikawki, drabkowy oraz sanitarny. Już w roku następnym liczba członków wzrosła do 44. Strażacy mieli swoją siedzibę w ratuszu, w miejscu, gdzie obecnie mieści się kawiarnia.

20 lipca 1924 r. trzech druhów wzięło udział w I Ogólnym Zjeździe Strażactwa Wielkopolskiego w Poznaniu. Z kolei 14 maja 1925 r. odbyła się uroczystość otwarcia nowej remizy przy ul. Mikołaja Kopernika w Zdunach (przy skrzyżowaniu z ul. Krotoszyńską). Sztandar jednostka otrzymała w czasie uroczystości poświęcenia nowej strażnicy, czyli 15 sierpnia 1925 r. Głównym ówczesnym sprzętem były dwie ręczne sikawki czterokołowe oraz jedna sikawka dwukołowa, czy 45-metrowy wąż. Ich aktywność i wartość bojowa była duża. Spośród wielu pożarów warto wspomnieć, o pożarze z lat 30. XX w., gdzie druhowie uratowali sztandar Powstańców Wielkopolskich. Ich wartość doceniali również Niemcy i na ich prośbę brali udział w gaszeniu pożarów w okolicach Milicza w 1930 r. i w 1934 r.

W 1936 r. w skład zarządu wchodzili: Antoni Walkowiak - prezes i naczelnik, Stanisław Fórmański - wiceprezes i zastępca naczelnika, Feliks Nawrocki - sekretarz, Piotr Nowak - skarbnik, Władysław Szwaja - gospodarz oraz członkowie - Piotr Białas i Ignacy Jaskulski. Aktywną działalność jednostki przerwał wybuch II wojny światowej. Niemcy rozwiązali OSP i powołali w jej miejsce Straż Obowiązkową. Sztandar, z narażeniem życia, był przechowywany kolejno przez: Jana Streubela, Jadwigę Paprocką oraz Stefana Waldowskiego.

Reaktywacja jednostki nastąpiła 25 sierpnia 1945 r., kiedy to odbyło się spotkanie 30 druhów. W skład pierwszego, powojennego zarządu weszli: Bolesław Szwacki - prezes, Antoni Piduch - naczelnik, Stanisław Jasiński - zastępca naczelnika, Piotr Nowak - sekretarz, Walenty Nowacki - zastępca sekretarza, Franciszek Dąbrowski - skarbnik oraz członkowie - Józef Przechwalski i Wiktor Karolewski. Już w kolejnym roku w szeregach OSP było 33 członków czynnych oraz 42 wspierających. Jednostka w tym czasie dysponowała trzema poniemieckimi motopompami oraz przyczepą do transportu sprzętu, dołączaną do wozu konnego.

19 października 1946 r. nastąpiła zmiana zarządu. Prezesem został Władysław Szwaja, naczelnikiem - Stefan Skrzypek, jego zastępcą - Edward Marszałek, sekretarzem - Ksawery Stanisławski, skarbnikiem - Piotr Szyja, gospodarzem - Stanisław Jasiński, a członkami zarządu - Józef Hasiński i Wiktor Karolewski. W 1949 r. OSP Zduny wzbogaciła się o swój pierwszy wóz marki Ford. Środki na niego uzyskano ze sprzedaży poniemieckich pomp, wozu, a także z kwest, imprez i zbiórek. Wóz ten przeszedł chrzest bojowy w 1951 r. w czasie największego, powojennego pożaru w powiecie krotoszyń-skim, czyli większości zabudowań w Dzieli-cach. W 1952 r. nastąpiła zmiana, zamiast zarządu pojawiła się komenda. Komendantem został Feliks Sikora (rok później zastąpił go Stefan Skrzypek), jego zastępcami - Wojciech Szkudłapski i Józef Respondek, sekretarzem - Stefan Kowal, a członkami zarządu - Antoni Biernat, Franciszek Zmysłowski oraz Tadeusz Dudkiewicz. Powrót do starych zmian, czyli do zarządu nastąpił w 1958 r. Wówczas prezesem został ponownie Władysław Szwaja, naczelnikiem - Wiktor Karolewski, sekretarzem - Antoni Chruściński (jednocześnie komendantem OSP Cukrowni), skarbnikiem - Józef Przechwalski, a gospodarzem - Roman Szyja. W 1960 r. OSP liczyła 32 członków czynnych, 140 wspierających oraz 2 honorowych. W 1961 r. dotychczasowy pojazd odremontowano i sprzedano, a kolejny Henschel OSP otrzymała od Komendy Powiatowej Straży Pożarnej w Krotoszynie. W 1964 r. zabrała wcześniejszy pojazd wymieniając go na Star 20.

W 1966 r. zmieniono zarząd. Prezesem został Stanisław Wiatrak, naczelnikiem - Edward Szlachta, sekretarzem - Adam Dudkiewicz, skarbnikiem - Józef Przechwa-lski, gospodarzem - Józef Matysiak, a członkami - Tadeusz Dutkiewicz i Alfred Szolc. We wrześniu 1972 r. komenda powiatowa wymieniła dotychczasowy pojazd na Star 25, a w kwietniu 1973 r. powołany został Zarząd Gminny Związku OSP w Zdunach, którego prezesem został Stefan Skrzypek, wiceprezesem - Stanisław Stru-żyk, sekretarzem - Regina Jasiak, a członkami: Edwarda Szlachta, Czesław Wiatrak, Jerzy Bielawny, Władysław Rottman oraz Władysław Waleński. Okres ten przyniósł dużo zmian, bowiem w 1974 r. rozpoczęto budowę nowej remizy strażackiej, którą otwarto 31 maja 1978 r. Remiza ta pełni swoją funkcję do dnia dzisiejszego i mieści się przy ul. Karola Masłowskiego (wówczas ul. Cmentarnej), czyli w okolicy dawnej remizy. W 1983 r. jednostka otrzymała Żuka, w 1986 roku - Jelcza 004 GCBA, w 1999 r. - Star 660, w 2001 r. - Nissana, w 2004 r. - Star #L-70, a w 2006 r. - Forda Transita. W 1996 r. odbyła się uroczystość 100-lecia powstania jednostki i liczyła 57 członków czynnych, 170 wspierających, 7 honorowych oraz 24 młodzieży. Obecnie w skład zarządu wchodzą: prezes - Andrzej Figlak, wiceprezes/naczelnik - Piotr Roszak, wiceprezesi - Mateusz Nele i Ewa Figlak, sekretarz - Tadeusz Olejniczak, skarbnik - Andrzej Jagodziński, zastępca naczelnika - Grzegorz Piasz-czyński, gospodarz - Szymon Ptak, kronikarz - Daria Augustyniak oraz członkowie - Andrzej Pietrzak, Mateusz Wojewodzic, Magdalena Roszak, Iwona Plucińska i Jolanta Zimna. Z kolei w skład komisji rewizyjnej wchodzą: przewodnicząca - Monika Paszek, wiceprzewodniczący - Zenon Kaczmarek, sekretarz - Tomasz Roszak oraz członkowie: Jakub Jakubiak i Piotr Ostrowski. Jednostka ma na wyposażeniu trzy pojazdy: Jelcza 004 GCBA, Stara L-70 oraz Forda Transita. W 2016 r. jednostka obchodziła 120-lecie istnienia.