Ewolucja kanonu lektur to czysto akademickie rozważania. Problem jest inny: wielu młodych nie czyta żadnych tekstów kultury!!!

Jedno jest pewne. Ten rok szkolny rozpocznie się 1 września i będzie odbywać się w sposób stacjonarny. Cieszy to całą społeczność szkolną, zmęczoną wielotygodniowym nauczaniem zdalnym. Szkoły wyposażone w środki ochrony oraz płyny dezynfekcyjne, mają pracować na zasadach sprzed pandemii z zachowaniem określonego reizmu sanitarnego.
Niemniej zmian jest więcej. Dotyczą podstaw programowych. W rozporządzeniu jest mowa o powołania nowego przedmiotu- historii tańca. Placówki będą uwzględniały w swoich planach organizowanie zajęć z tego przedmiotu od roku szkolnego 2023/2024.

Po raz kolejny nastąpiły istotne zmiany w kanonie lektur szkolnym. To ostatnie zagadnienie jest szczególnie ważne w nauczaniu języka ojczystego, choć dotyczy budowana świadomości i stanowi ważną podwalinę nauczania humanistycznego. Ministerstwo zdecydowało się na wiele zmian, zwłaszcza jeśli chodzi o lektury uzupełniające. Dotyczy to wszystkich etapów nauczania czyli uczniów klas: 1-3, 4-6 i 7-8 Szkoły Podstawowej.

Największe zainteresowane opinii publicznej, ale i rodziców stanowi nauczanie w szkołach ponadpodstawowych. I na tym skupimy uwagę. Tu zmian jest sporo, choć trzeba uczciwie przyznać dotyczą one zwłaszcza poziomu rozszerzonego. Z lektur obowiązkowych poziomu podstawowego usunięto poezje Marcina Świetlickiego. Młodzież nie będzie od nowego roku poznawać twórczość tego urodzonego w 1961r. współczesnego poety, powieściopisarza, dziennikarza i wokalisty urodzonego w Lublinie ale związanego z Krakowem. Niemniej zmian jest więcej. Dotyczą nauczania na poziome rozszerzonym, gdzie wykreślone np. II część ,,Mitologii” Jana Paradowskiego (1895-1978).

Jak nowe rozporządzenia komentują nauczyciele. Zapytaliśmy nauczycieli jeżyka polskiego szkól ponadpodstawowych. Dyrektorka Zespołu Szkół nr 1 w Krotoszynie Mirosława Cichowlas od razu konwersację sprowadza na właściwe tory, wskazując konkret. Dla niej ważne są pryncypia czyli kształtowanie młodego człowieka w sposób wszechstronny.

-Jeśli chodzi o kanon lektur szkolnych, moim zdaniem, można w nim umieścić każdą pozycję. Dotyczy to zarówno prozy, jak i poezji, pod warunkiem, że zachowa się podstawową zasadę humanistyki. Przypominam, iż przedmiotem jej badań jest człowiek, oczywiście z całym bogactwem różnorodności poglądów. Istota ludzka jest tam rozumiana jako osoba społeczna, twórcza, z prawem do wyrażania poglądów, idei i poszanowania drugiego człowieka

- mówi. Zaznacza przy tym, że temu zadaniu powierzona jej kadra na co dzień stara się zachować wierności.

Znacznie bardziej sceptyczny, szczególnie jeśli chodzi o kondycję młodego pokolenia, jest radny miejski Mariusz Urbaniak. Ten belfer uczący w Zespole Szkól Ponadpodstawowych nr 2 w Krotoszynie, pokazuje że problem jest zlokalizowany gdzie indziej. Tym jest ciągłe spadające czytelnictwo. -

Na wszystkie wątpliwości jest jedna odpowiedź. Ilu uczniów z klasy przeczyta ,,Lalkę” czy ,,Ferdydurke”?

Podczas dalszej konwersacji wyjaśnia, że te zmiany w kanonie nie są dla zdecydowanej większości uczniów żadnym ważkim zagadnieniem.

-Nauczycielskie drobiazgowe rozpatrywanie tematu dotyczącego listy lektur jest śmieszne. Bo to tak jakby się zastanawiać, komu mają smakować potrawy w knajpie... Kucharzowi czy klientom, w sytuacji, gdy im nie chce się w ogóle jeść-

zauważa obrazowo. Zauważa, że przede wszystkim trzeba popularyzować czytelnictwo i walczyć z lenistwem w tym zakresie wielu przedstawiciel młodego pokolenia Dlatego nie zmiany w kanonie są dla niego istotnym problemem, ale przeciwdziałaniu złemu nawykowi braku czytania.

Zmiany w wykazie lektur w liceum 2021
-usunięto z listy obowiązkowych wiersze Marcina Świetlickiego. Natomiast jeśli chodzi o zakres rozszerzony zostały usunięte następujące pozycje:
• Jan Parandowski, ,,Mitologia"- część II Rzym;
• François Villon, ,,Wielki testament" (fragmenty);
• Piotr Skarga, ,,Żywoty świętych" (fragmenty).
W zamian za to do listy lektur uzupełniających doliczono:
Zakres podstawowy:
• ,,Kronika Książąt Polskich”, oprac. Jerzy Wojtczak-Szyszkowski;
• Juliusz Słowacki, ,,Listy do Matki” (fragmenty);
• Henryk Sienkiewicz, ,,Listy z podróży do Ameryki” (fragmenty);
• Stefan Żeromski, ,,Ludzie bezdomni”
• Ryszard Krynicki, Adam Zagajewski, wybór wierszy;
• Witold Pilecki, ,,Raport Witolda”
• Wiesław Kielar, ,,Anus mundi”
• Zofia Kossak-Szczucka, ,,Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919”;
• Jarosław Iwaszkiewicz, wybrane opowiadanie;
• John Tolkien, ,,Władca pierścieni” tu tom I ,,Drużyna pierścienia”
Zakres rozszerzony:
• Zofia Kossak-Szczucka, ,,Błogosławiona wina”
• Ferdynand Antoni Ossendowski, ,,Mocni ludzie”, ,,Ludzie, zwierzęta, bogowie”
• Krystyna Lubieniecka-Baraniak, ,,Gdy brat staje się katem”
• Jan Paweł II, ,,Przekroczyć próg nadziei” (fragmenty), ,,Tryptyk rzymski”, ,,Pamięć i tożsamość” (fragmenty), ,,Fides et ratio” (fragmenty);
• Karol Wojtyła, ,,Przed sklepem jubilera”
• Stefan Wyszyński, ,,Zapiski więzienne”
• Paweł Zuchniewicz, ,,Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim”
Zalecane dzieła teatralne i filmowe – liceum
Usunięte zostały:,,Apocalypsis cum figuris”,w reż. Jerzego Grotowskego czy,,Zezowate szczęście”, w reż. Andrzej Munka. Dodano natomiast dzieło pt. ,,Przerwanie działań wojennych”, w reż. Juliusza Machulskiego