Nasi Powstańcy: Karol Swinarski z Krotoszyna [ZDJĘCIA]

Karol Swinarski urodził się 11 stycznia 1890 r. w Krotoszynie. Niestety nie odnalazłem jego aktu urodzenia. W wielu publikacjach funkcjonuje też jako Świnarski.

Weteran I wojny światowej
W czasie I wojny światowej został zwerbowany do armii niemieckiej. 22 września 1914 r. został ranny. Wiemy, że miał wówczas stopień unteroffizier (nieformalny odpowiednik naszego sierżanta). Służył wówczas w 1 kompanii 37 Pułku Fizylierów. Ponownie ranny został 10 grudnia 1914 r.

30 sierpnia 1918 r. został ponownie ranny, posiadał już wówczas stopień leutnant, czyli naszego podporucznika.

Powstaniec Wielkopolski
Gdy zakończyła się I wojna światowa Karol Swinarski powrócił do Wielkopolski i włączył się w organizację Powstania Wielkopolskiego.

Od 5 lipca do 4 października 1919 r. dowodził szkołą podoficerską, a od 4 października 1919 r. do 9 lipca 1920 r. - II batalionem 3 Pułku Strzelców Wielkopolskich, który został przemianowany na 57 Pułk Piechoty Wielkopolskiej.

- Tego tylko czekał dowódca II. Baonu kpt. Swiniarski, któremu znudziło się już kilkudniowe włóczęgostwo do Dęblina. A to dlaczego? A to dlatego, że przez ten cały czas ani razu nie miał sposobności choćby palcem pogłaskać nieprzyjaciela po grzbiecie, który zawsze wiał jak mefi-stofel. Tego tylko czekali wiarusy II. Baonu. Bo i cóż dziwnego jaki wódz, taki żołnierz, a i oni mieli ochotę choćby pomacać bolszewika ot tak z ciekawości i z litości, czy w nim jeszcze serce tyka - pisał Józef Podwapiński w książce „Ilustrowany zarys historii 57 Pułku Piechoty Wielkopolskiej (3 Pułku Strzelców Wielkopolskich)” Poznań 1927 (zachowaliśmy oryginalna pisownię).

Okres pokoju
19 sierpnia 1920 r. Swinarski został mianowany na stopień kapitana ze starszeństwem z 1 kwietnia 1920 r. Z kolei 3 maja 1922 r. został awansowany na stopień majora ze starszeństwem 1 czerwca 1919 r.

W 1923 r. został odkomenderowany do Wyższej Szkoły Wojennej w Paryżu. Przez cały czas pozostawał jako nadetatowy oficer 57 pp Wlkp. Dopiero 17 listopada 1925 r. został przeniesiony do Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko referenta.

23 stycznia 1928 r. został awansowany na stopień podpułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 r. 10 września 1927 r. został pierwszym dowódcą formującego się 2 Batalionu Ciężkich Karabinów Maszynowych w Różanie, który rozformowano w 1930 r. 23 grudnia 1929 r. został dowódcą batalionu unitarnego w Różanie, a od 23 października 1930 r. do 13 listopada 1930 r. był zastępcą dowódcy Szkoły Podchorążych Piechoty w Różanie. 23 marca 1932 r. został zastępcą dowódcy 44 Pułku Strzelców Legii Akademickiej w Równem.
15 czerwca 1933 r. został wyznaczony na dowódcę pułku. Został wówczas dowódcą 2 Pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku. 25 lipca 1934 r. został członkiem zarządu Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Sanockiej.

Nagła śmierć
Zmarł nagle 17 listopada 1935 r. w Warszawie. 21 listopada 1935 r. został pochowany na cmentarzu parafialnym w Krotoszynie, a pogrzeb odbył się w krotoszyńskiej farze.

Odznaczenia i rodzina
Nie ma jasnych informacji, ale prawdopodobnie Karol Swinarski został awansowany na stopień pułkownika (być może pośmiertnie, taki też napis widnieje n grobie, a jego podobizna ma czapkę z 3 gwiazdkami i 2 belkami). Był odznaczony Krzyżem Wojennym Virtuti Militari V kl. (nr 2123, 30 kwietnia 1922 r.), trzykrotnie Krzyżem Walecznych (po raz trzeci L.2142, 26 stycznia 1922 r.), Złotym Krzyżem Zasługi i wieloma innymi.

Był żonaty, miał kilku synów, z których Konrad Swinarski był reżyserem teatralnym, telewizyjnym, filmowymi operowym, inscenizatorem i scenografem. Urodził się w Warszawie 4 lipca 1924 r., a zginął w katastrofie samolotu Ił-62 podczas lądowania pod Damaszkiem 19 sierpnia 1975 r. Po jego śmierci pismo „Teatr” ustanowił Nagrodę im. Konrada Swinarskiego przyznawaną każdego roku reżyserom za najwybitniejsze osiągnięcia artystyczne sezonu.

Wysoko oceniany oficer
Znalazłem również dwie opinie o nim: - Wyrobiony poważny charakter. Zajmuje się szkoleniem i administracją baonu z całym oddaniem i stara się o usunięcie braków panujących jeszcze w tej nowej jednostce. Podczas ćwiczeń międzydywizyjnych dowodził baonem swoim dobrze. Wpływ na korpus oficerski bardzo dobry. Zwraca mniej uwagi na stronę formalną wojska - pisał o nim generał dywizji Kazimierz Dzierżanowski, dowódca Okręgu Korpusu nr VII w 1928 r. - W czasie ćwiczenia w dywizji wykazał jasne połączenie taktyki i dobre wykonanie rozkazów - pisał Kazimierz Dzierżanowski w 1929 r.